Šta je akutna limfoblastna leukemija?
Akutna limfoblastna leukemija predstavlja rak koštane srži pri kome se primordijalne ćelije iz kojih se razvijaju krvne ćelije umnožavaju i zauzimaju mesto normalnih ćelija. Dakle, maligne ćelije u ovom tipu leukemije su limfoblasti koji se umnožavaju. Najčešće se ove ćelije umnožavaju unutar koštane srži i na taj način izazivaju anemiju, trombocitopeniju i neutropeniju, ali se mogu umnožavati i unutar jetre, slezine i limfnih čvorova.
Vrlo malo se zna o faktorima rizika kod ovog tipa leukemije, za razliku od akutne mijeloidne leukemije koja može da nastane kod izloženosti radijaciji. Postoje odredjene bolesti koje se dovode u vezu sa ovim tipom bolesti, poput mijelodisplastičnog sindroma.
Statistički podaci pokazuju da je akutna limfoblastna leukemija najčešći tip leukemije kod dece. Kod odraslih osoba, ova bolest se redje javlja nego akutnamijloidna leukemija. Osobe muškog pola su nešto češće pogodjene nego osobe ženskog pola, a ova bolest se najčešće javlja u Italiji, SAD-u, Švajcarskoj i Kostariki iz potpuno nepoznatih razloga.
Kako se manifestuje akultna limfoblastna leukemija?
najčešće se javlja groznica sa povišenom telesnom temperaturom, bez simptoma i znakova infekcija
često se javlja anemija (malaksalost, umaranje, lupanje i preskakanje srca, bledilo)
kao posledica trombocitopenije javlja se sklonost ka krvarenju i lakoj pojavi modrica
kod odredjenog broja pacijenata mogu se napipati uvećane limfne žlezde
česta je pojava bolova u kostima koji može da bude i ekstremno jak
može da se javi osećaj rane sitosti nakon obroka usled uvećane jetre i slezine
zbog neutropenije kasnije se javljaju učestale infekcije
Kako se postavlja dijagnoza akutne limfoblastne leukemije?
Anamneza sa kliničkom slikom u velikoj meri pomaže prilikom postavljanja dijagnoza, ali se moraju načiniti dopunska ispitivanja.
Laboratorijska ispitivanja pokazuju anemiju, trombocitopeniju i neutropeniju. Može da postoji povećanje laktat dehidrogenaze i mokraćne kiseline u krvi.
Rendgenski snimci grudnog koša i skener mogu da pokažu uvećanje limfnih žlezda i eventualno prisustvo zapaljenja pluća.
Biopsija koštane srži sa histopatološkim, citološkim i imunohistohemijskim analizama su metoda zlatnog standarda i obično potvrdjuju dijagnozu.
Kako se leči akutna limfoblastna leukemija?
Hemioterapija se sprovodi kao indukciona (daje se četiri, li pet različitih lekova) i kao terapija održavanja koja se daje nešto duže.
Čest se sprovodi i transplantacija koštane srži.
Na žalost,izlečenje kod odraslih postoji kod svakog trećeg pacijenta, a ukupna prognoza zavisi od starosti pacijenta, dejstva hemioterapija, postizanja remisije bolesti nakon 4 nedelje… Kod dece je prognoza znatno bolja.
