Infekcijski artritis (zapaljenje zglobova izazvano bakterijama i parazitima)

Infekcijski artritisi su jedini artritisi me­du zapaljenjskim oboljenjima kojima je po­znat uzročnik, koji se nalazi u samom zglo­bu i direktno izaziva zapaljenje zglobne sinovije. Najčešće su uzročnici bakterije, a rede virusi i gljive.

Infekcijski artritis može nastati u sva­kom životnom dobu, ali uglavnom u oso­ba čija je prirodna odbrambena sposob­nost kompromitovana drugom bolešću (hronična oboljenja zglobova ali i svih dru­gih organa i sistema, alkoholizam, narko­manija) ili primenom lekova (glikokortikoidi, imunosupresivni lekovi). Može se javiti u zdravom zglobu, ali su posebno osetljivi prethodno povredeni ili oboleli zglobovi.

Infekcija zgloba nastaje najčešće hematogenim širenjem iz nekog primarnog og­njišta (koža, sluzokoža, respiratorni, uro-genitalni ili digestivni trakt), a rede šire­njem infecijskog procesa iz susedne kosti (kod osteomijelitisa), što se dešava obič­no kod dece ili direktnim unosom klice, pri povredi, punkciji zgloba, artrografiji ili hirurškoj intervenciji. Moguće je i širenje infekcije limfogenim putem, što se dešava kod nepenetrantnih povreda i postopera-tivnih infekcija rana, kože i mekog tkiva oko zglobova.

Posebno su značajni bakterijski (septič-ni, piogeni) artritisi, jer su to najteži de­struktivni artritisi, kod kojih brzo dolazi do razaranja zgloba, pa predstavljaju ozbilj­na oboljenja koja zahtevaju brzo prepo­znavanje i lečenje u cilju sprečavanja defi­nitivnog zglobnog oštećenja.

Bakterijski (septički, piogeni) artritis

Etiologija ipatogeneza

Iako svaki mikroorganizam može iza­zvati bakterijski artritis, najčešći izazivač u dece i starih osoba je zlatni (piogeni) sta-filokokus. U dece mlade od 2 godine, zbog nerazvijenog imunskog sistema u tom uzrastu, najčešći uzročnik bakterij­skog artritisa je Hemofilus influence. U starije dece, pored zlatnog stafilokokusa, i druge koke mogu biti uzročnici piogenog artritisa (streptokokus, pneumokokus), a u adolescenata je to najčešće gonokokus. U odraslih osoba i posebno starih, pored pi­ogenog stafilokokusa, artritis može biti izazvan pneumokokusom, piogenim strep-tokokusom, Hemofilusom influence, a re­de i gram negativnim bacilima (salmone­le, E. Colli, Pseudomonas, B. Melitenzis). Poslednjih desetak godina ćešće se otkri­vaju i anaerobni mikroorganizmi. Moguća je infekcija sa dve ili više klica, što se naj­češće događa pri direktnom unošenju mi­kroorganizma u zglob u toku povrede ili pri hirurškoj intervenciji.

Zapaljenjski proces u zglobu izazvan bakterijama sličan je onom koji izazivaju drugi flogistički stimulansi. Međutim, de­struktivni procesi na hrskavici zgloba, ko­stima i drugim zglobnim strukturama nasta­ju vrlo brzo. 

Klinička slika

Kliničku sliku akutnih bakterijskih artri­tisa odlikuje nagli početak sa pojavom ja­kog bola i toplog, često crvenog otoka uz ograničenu pokretljivost zahvaćenog zglo­ba. Češće su zahvaćeni veliki zglobovi, najčešće kolenski i koksofemoralni. Kod 80-90% obolelih artritis je monoartikul-ski. Oligo (zahvaćenost do 4 zgloba) ili po­liartritis javljaju se rede, uglavnom kod primovanih nervnih struktura. Kod jakih bo­lova lekovi se daju parenteralnim putem.