Mortalitet majke tokom porodjaja (smrtnost)
U nerazvijenim zemljama, pa čak i mnogim zemljama u razvoju, komplikacije u toku trudnoće i porođaja su jedan od vodećih uzroka smrti među ženama reproduktivnog doba. Smatra se, što možda nije preterano, da u svetu svakog minuta umre jedna žena zbog ovih komplikacija. Drugim rečima, smrt 585 000 žena u toku jedne godine bi na ovaj ili onaj način bilo povezano sa trudnoćom i porođajem. Dalje se smatra da se manje od 1 % ovih smrti dešava u visoko razvijenim zemljama, što bi značilo da se mortalitet u velikoj meri može izbeći ukoliko postoje adekvatni uslovi zaštite I odgovarajuća sredstva. Navedeni podaci ne iznenađuju jer žene godišnje imaju više od 50 miliona različitih zdravstvenih problema koji se odnose na trudnoću. Čak 300 miliona žena, a to je više od jedne četvrtine odrasle ženske populacije u razvijenim zemljama, trenutno pad od kratkotrajnih ili dugotrajnih bolesti ili povreda koje vuku korene iz trudnoće ili su nastale u porođaju.
Svakoj ženi mogu da se dogode iznenadne i neočekivane,, komplikacije, u toku,, trudnoće, I porođaja i puerperijuma. Kvaliletna i pristupačna
zdravstvena zaštita’ u visoko razvijenim zemljama je učinila smrtnost redom, dok su, sa druge stra-« ne, ove komplikacije često fatalne u nerazvijenim zemljama (tabela 2-7). Drugim rečima, treba znati da u siromašnim područjima žene rizikuju smrt ili invaliditet svaki put kada ostanu gravidne. Situaciju pogoršava činjenica što žene u nerazvijenim zemljama rađaju više dece.
Većina komplikacija kod žena se javlja pred kraj trudnoće i u toku porođaja, ali isto tako i kod porodilja u prvom posleporođajnom danu. Mada su ove činjenice dobro poznate, veliki broj žena ne dobija ni elementarnu zdravstvenu zaštitu u ovim rizičnim periodima. Naime, procenjuje se da se svake godine 60 miliona žena porodi uz pomoć nestručnih lica, članova familije, ili, što nije ret- kost, bez ičije pomoći. Skoro polovina porođaja u nerazvijenim zemljama se odigra bez prisustva doktora ili babice, a samo oko 5% žena dobije stručnu postpartalnu pomoć.
Globalna učestalost pojedinih uzroka matera- nalnog mortaliteta je prikazana grafički (dijagram 2-2). Vodeći uzrok je teško kravrenje, koje dovodi do hemoragičkog šola. Značajan pojedinačni faktor smrtnosti, uprkos dostupnosti antibiotika, su i infekcije.
