Mikotički keratitis (gljivični)

Mikotički keratitis je zapaljenje rožnjače izazvano gljivama. Kao najčešći izazivači mikotičkog keratitisa navode se: Fusarium solani, Aspergilus fumigatus, Aspergilus flavus, Candida albicans, Cephabsporium i druge. Zapaljenje rožnjače izazvano gljivama relativno je retko oboljenje, ali svakako, jedan od najtežih dijagno­stičkih i terapijskih problema u kornealnoj patologiji. Ovaj pro­blem svakog dana biva sve izraženiji zbog povećanja incidence mikotičkih keratitisa. Povećanje incidence gljivičnih infekcija rož­njače objašnjavaše nekontrolisanom lokalnom primenom antibio­tika i kortikosteroida u terapiji drugih oboljenja rožnjače. Dugotrajna primena antibiotskih kapljica eliminiše bakterije i otvara put infekciji gljivama dok, kortikosteroidi favorizuju gljivi­čnu infekciju supresijom lokalnog imunskog odgovora.

Pošto intaktan epitel rožnjače predstavlja vrlo efikasnu barije­ru za prodor gljiva u rožnjaču, može se zaključiti da je defekt epi-tela na prednjoj površini rožnjače ključni momenat u patogenezi mikotičnog keratitisa i glavni uslov za nastanak ovog oboljenja.

Gljive dospevaju u rožnjaču na dva načina: [1} prilikom povrede rožnjače organskim materijalima uključujući drvo i druge biljne materijale, kada zajedno sa stranim materija­lom u rožnjaču bude uneta i neka gljiva (pri­marni mikotički keratitis) i (2) sekundarnom infekcijom bakterijskih ili, još češće, virusnih keratitisa zbog dugotrajne i nekontrolisane primene antibiotika i kortikosteroida u tret­manu ovih oboljenja (sekundarni mikotički keratitis).

U kliničkoj slici mikotičkog keratitisa domi­nira beličasti infiltrat rožnjače nejasnih i lako odignutih granica sa suvom i neravnom površinom. Dosta često, oko glavnog infiltrata mogu se videti manji infiltrati („satelit­ske lezije”), a znatno rede, beličasta formacija prstenastog oblika koja predstavlja liniju kontakta između gljivičnih antigena i antitela domaćina (Wesselyev imunski prsten).

Zbog zapaljenjske reakcije dužice koja prati gljivičnu infekciju rožnjače, moguća je pojava hipopiona u prednjoj očnoj komori, formiranje fibrinskih plakova na endotelu rožnjače i pojava sekundarnog glaukoma zbog akumulacije fibrina u uglu prednje očne komore i blokade oticanja očne vodice.

Bolesnici sa mikotičkim keratitisom žale se na osećaj grebanja u oku, bol, epiforu, zamagljenje vida i pojačanu sekreciju. Svi ovi simptomi manjeg su intenziteta nego kod bakterijskog keratitisa i sporije se razvijaju.

Mikotički keratitis je zapaljenje rožnjače izazvano gljivama. Kao najčešći izazivači mikotičkog keratitisa navode se: Fusarium solani, Aspergilus fumigatus, Aspergilus flavus, Candida albicans, Cephabsporium i druge. Zapaljenje rožnjače izazvano gljivama relativno je retko oboljenje, ali svakako, jedan od najtežih dijagno­stičkih i terapijskih problema u kornealnoj patologiji. Ovaj pro­blem svakog dana biva sve izraženiji zbog povećanja incidence mikotičkih keratitisa. Povećanje incidence gljivičnih infekcija rož­njače objašnjavaše nekontrolisanom lokalnom primenom antibio­tika i kortikosteroida u terapiji drugih oboljenja rožnjače. Dugotrajna primena antibiotskih kapljica eliminiše bakterije i otvara put infekciji gljivama dok, kortikosteroidi favorizuju gljivi­čnu infekciju supresijom lokalnog imunskog odgovora.

Pošto intaktan epitel rožnjače predstavlja vrlo efikasnu barije­ru za prodor gljiva u rožnjaču, može se zaključiti da je defekt epi-tela na prednjoj površini rožnjače ključni momenat u patogenezi mikotičnog keratitisa i glavni uslov za nastanak ovog oboljenja.

Gljive dospevaju u rožnjaču na dva načina: [1} prilikom povrede rožnjače organskim materijalima uključujući drvo i druge biljne materijale, kada zajedno sa stranim materija­lom u rožnjaču bude uneta i neka gljiva (pri­marni mikotički keratitis) i (2) sekundarnom infekcijom bakterijskih ili, još češće, virusnih keratitisa zbog dugotrajne i nekontrolisane primene antibiotika i kortikosteroida u tret­manu ovih oboljenja (sekundarni mikotički keratitis).

Mikotički keratitis treba razlikovati od bakterijskog keratitisa, Acanthamoeba keratitisa i stromalnih keratitisa virusne etiologije. 

Dijagnoza mikotičkog keratitisa postavlja se na osnovu pozitiv­nih anamnestičkih podataka, kliničke slike i dokazivanja uzročni­ka infekcije u materijalu dobijenim „scrapingom” površine infiltra­ta na rožnjači. Ukolfko ovim postupkom nije identifikovan uzroč­nik infekcije, mora se uraditi biopsija rožnjače. 

Terapija mikotičkog keratitisa sprovodi se lokalnom primenom antimikotičnih antibiotika u vremenskom periodu koji ne treba da bude kraći od šest nedelja. Pre početka terapije korisno je uraditi abraziju epitela kako bi se omogućila penetracija leka u stromu rožnjače. Pošto su mogućnosti medikamentne terapije mikotičkih keratitisa ograničene a rezultati krajnje skromni, definitivno reše-nje problema podrazumeva hirurško lečenje izvođenjem perforativne keratoplastike.