Placenta previa (prednjačeća posteljica)

To je posteljica usađena na donjem ute-rusnom segmentu, ispred prednjačećeg de-la ploda, tako da delimično ili potpuno prekriva ušće materice. Iz anatomskog od­nosa između mesta insercije posteljice i ušća materice placenta previa se deli na : 1) totalnu (kompletnu), kada je čitavo cer-vikalno ušće pokriveno posteljicom; cen­tralna placenta previja je podtip, kada je posteljica lokalizovana koncentrično oko unutrašnjeg ušća; 2) parcijalnu ili inkom-pletnu, kada je samo deo unutrašnjeg cer-vikalnog ušća pokriven posteljicom; 3) marginalnu, kada ivica posteljice dolazi do na 2 cm od unutrašnjeg ušća; 4) nisko usa­đenu posteljicu, kada je implantirana u do­njem uterusnom segmentu, ali ne dopire do ušća.

Incidenca se kreće oko 1 : 200 trudnoća.

Etiologija je nepoznata. Mogući mehani­zmi su endometrijalna oštećenja tokom prethodnih trudnoća i loša decidualna va-skularizacija.

Placenta previja je tri puta češća u 4-oj, nego u 3-oj deceniji života, kod multipara, kod žena koje imaju prethodne ožiljke na uterusu, prethodnu placentu previju, kod žena koje puše itd.

Najčešće oboljevaju višerotke, koje u anamnezi imaju česte kiretaže i abrazije, kao i menstrualne poremećaje.

Vodeći i najvažniji simptom je sveže, bezbolno (bez kontrakcija), ali uvek reci-divantno krvarenje, koje se pojavljuje, sa promenljivim intenzitetom, u poslednjim mesecima trudnoće.

Prilikom spoljašnjeg akušerskog pregle­da konstatuje se da je prednjačeći deo plo­da visoko, često je reč o lošoj prezentaciji ploda (poprečni, kosi, karlični), kao i da je plod mali (u 40% slučajeva ispod 2,500 gr). Tek kada je kompletno završena priprema za operativni zahvat (određena krvna gru­pa i Rh faktor, obezbeđena krv, pripre­mljena operaciona sala i anesteziološka ekipa) može se izvršiti unutrašnji akušer-ski pregled. Palpatorni nalaz sunderastog posteljičnog tkiva u cervikalnom ušću po-trđuje dijagnozu. Palpatorno se mogu is­ključiti cervikalni karcinom, vulnerabilni cervikalni polip ili prsnuti vaginalni variko-ziteti kao mogući uzrok krvarenja. Dife-rencijalno-dijagnostički dolaze u obzir abrupcija i krvarenje iz cirkulatornog sinu­sa placente.

Ultrazvuk (transabdominalna sonografi-ja sa punom bešikom) je jednostavna, br­za, pouzdana i bezopasna metoda. Ona je danas metoda izbora u utvrđivanju mesta lokalizacije posteljice.

Terapija je određena jačinom krvarenja, stanjem ploda i majke, dilatacijom ušća, stepenom placente previje, položajem plo­da i stanjem plodovih ovojaka.

Za neposredan, tj. hitan carski rez treba se odlučiti kada je krvarenje jako, kada je plod donesen i sposoban za život, kada je nedovoljna dilatacija, kompletna placenta previje, i kada je položaj ploda poprečan ili kos.

Porođaj se može završiti vaginalno ka­da je krvarenje neznatno, kada je dilataci­ja veća od 3 cm, kada je plod mrtav, nezreo ili nesposoban za život, kada je reč o mar­ginalnoj ili parcijalnoj placenti previji. Od­mah učiniti amniotomiju, započeti nadok­nadu cirkulatornog volumena i po potrebi transfuziju pune krvi, kao i oksitocinsku stimulaciju, sa opterećenjem prednjačećeg dela ploda, koji nije živ. Porođaj se ne sme završavati ekstrakcijom ploda pre komplet­ne dilatacije. Tada postoji opasnost od rup-ture cerviksa, koja kod placente previje predstavlja smrtonosnu opasnost za majku.

Ekspektativan stav može se zauzeti u okolnostima fetalne zrelosti i kod: a) slabi­jeg ili urrierenog krvarenja, b) visokog rizika od prematuriteta, c) ograničene fizič­ke aktivnosti, d) hemoglobina preko 100 mg%,  e) dostupne krvi i krvnih derivata.

Komplikacije se odnose na: a) hemora-gični šok, b) komplikacije carskog reza, c) komplikacije vezane za transfuziju krvi, d) placente udružene sa placentom inkretom, akretom, prethodnim uterusnim ožiljcima. Ova stanja značajno povećavaju rizik i vo­de velikom gubitku krvi i u mnogim sluča­jevima završavaju se histerektomijom.

Maternalni mortalitet u savremenim uslovima približava se nuli.

Perinatalni morbiditet manji je od 10% i uglavnom se odnosi na prematuritet.