Atrofija jezika

Ove promene mogu biti ograničene, tako da zahvataju samo deo jezičnog pokrivača, ili generalizovane, pri čemu atrofira čitav jezični pokrivač. Parcijalna atrofija je najčešće ograničena na vrh i bočne strane jezika. Ukoliko su zahvaćeni samo po­jedini delovi jezika, najlešće su u pitanju lokalni eti- ološki agensi, a generalizovana atrofija jezičnog pokrivača pretežno nastaje kao posledica delovanja nekih opštih agenasa.

Brojni su uzroci atrofije. Smatra se da atrofiju jezičnog pokrivača najčešće prouzrokuju neki opšti agensi kao što su:

Hipohromne i druge anemije, nedostatak vita­mina B grupe, neke Rvitaminoze i neki lekovi i star renje. Od lokalnih faktora su najznačajniji jatrogeni faktori:

–     hipohromna anemija veoma često dovodi do atrofije jezičnog pokrivača. Ova anemija na­staje usled nedostatka gvožđa ili usled ne­mogućnosti za njegovo korišćenje. Nedosta­tak gvožđ aizaziva poremećaje u Varburgo- vom ili citoenzimskom sistemu. Kao posle­dica nedostatka enzima ili poremećaja u tim oksidacionim enzimskim sistemima nastaje i atrofija jezičnog pokrivača. Slične promene u jezičnom pokrivaču nastaju i kod drugih anemija (pemiciozna anemija, metaplastič- na i aplastična anemija i drugi);

–     nedostatak vitamina B grupe (BI, B2, B12 i PP faktora) takođe može izazvati atrofiju je­zičnog pokrivača. U ovih bolesnika najčešće nastaje atrofija čitavog jezičnog pokrivača;

–     autoimune bolesti kao Sjogrenov (Sjegren) sindrom, Plummer-Vinsonov (Plumer-Vinso- nov sindrom), sklemdermija i druge bolesti mogu izazvati parcijalnu ili totalnu atrofiju jezičnog pokrivača;

–     hormonska disfunkcija, kao na primer za vreme dijabeta, menopauze, poremećaji u funkciji kore nadbubrežne žlezde, najčešće vode i do promena u jeziku u smislu atrofije pokrivača.

I na kraju:

–     neki lekovi kao: antimalarici, barbiturati, an- tikonvulzivna sredstva, antibiotici i kortiko- steroidi, mogu posle duže upotrebe izazvati atrofiju jezičnog pokrivača;

–     starenje, pri čemu istovremeno atrofira i je­zična muskulatura;

–     lokalne iritacije od karioznih zuba i nepri­kladni protetski radovi.

Kliničke promene u toku atrofije jezičnog po­krivača manifestuju se na isti način, bez obzira na uzrok koji ih je izazvao, jezik na mestima zahvaćen atrofijom postaje gladak, sjajan i zahvaćene površi­ne kao da su polirane. Mesta zahvaćena atrofijom su hiperemična i izrazito osetljiva.

Usled smanjenja broja gustativnih papila bole­snici imaju funkcionalne smetnje.

Lečenje obolelih se sastoji u lečenju osnovne bolesti ili uklanjanju lekova odnosno lokalnih irita­cija koje su ove promene i izazvale.

Promene jezičnog pokrivača su reverzibilne, tako da posle uklanjanja uzroka jezične papile se obnavljaju i jezik dobija normalan izgled.