Hemolitička bolest novorodjenčeta
Mogu li krvne grupe mame i bebe da utiču na pojavu žutice?
Mogu. Usled njihove nepodudarnosti beba može da dobije hemoliznu bolest koja je daleko najčešći uzrok patološke nckonjugovane hiperbilirubincmije novorođenčeta. Nastaje kod nepodudarnosti krvnih grupa i/ili Rh faktora majke i ploda.
Za one koji žele da znaju više
Rh negativne osobe imaju u krvi antitela na belančevinu Rh faktor, jer ga ne prepoznaju kao sopstvenu strukturu. Isto tako, osobe sa nultom krvnom grupom poseduju antitela protiv belančevina A i B. U slučaju da antitela dođu u kontakt sa belančevinama protiv kojih tu stvorena (antigenima), vezuju se za njih.
Konkretno, antitela koja ima Rh negativna ili nulta majka, prolaze kroz posteljicu krajem trudnoće i vezuju odgovarajuće antigene na eritrocitima Rh pozitivnog, odnosno A, B ili AB ploda, čime izazivaju njihovo razaranje (hemolizu) još pre rođenja. Ovo ima za posledicu smanjen broj eritrocita (anemiju) i povišenu koncentraciju bilirubina, tj. žuticu kod bebe već u prvim satima ili danima nakon rođenja. Majčina antitela na eritrocite ploda se dokazuju Kumbsovim testom, a njihova pojava se naziva izoimunizacija. Kako je ona opasnija u Rh sistemu, jer izaziva mnogo jaču žuticu nego u ABO sistemu, svaka Rh negativna trudnica je dužna da tokom trudnoće kontroliše antitela u krvi. Svaka pojava antitela predstavlja znak za uzbunu, jer je plod ugrožen.
Kako se leči hemolizna bolest novorođenčeta?
U lečenju hemolizne bolesti se primenjuju dva oblika terapije: fototerapija (osvetljavanje novorođenčeta plavom svetlošću, određene talasne dužine) i eksangvinotransfuzija (zamena većeg dela bebine krvi krvlju davaoca). Kriterijumi za lečenje su u domenu neonatologa. Danas je ovo izlečiva bolest i retko ostavlja posledice.
Da li novorođenče Rh negativne majke mora da oboli od hemolizne bolesti?
Ne mora. Ako je i ono Rh negativno, rizik ne postoji. Međutim, i kod Rh pozitivnog deteta se može sprečiti obolevanje, tako što se na vreme blokiraju antitela u majčinoj krvi. Preventiva podrazumeva redovnu kontrolu Rh negativnih trudnica, odnosno nivoa nintitela i primenu odgovarajuće terapije kod ploda ako je ugrožen. Posebno je važno davanje anti Rh antitela svakoj Rh negativnoj ženi najdalje 72 sata nakon pobačaja, ili rađanja Rh pozitivnog deteta, čime se blokiraju eventualno nastala antitela i sprečava njihovo vezivanje za eritrocite Rh poztivnog ploda u sledećoj trudnoći. Ovaj preparat je kod nas poznat pod imenom RHOGAM (Rogam)
