Šta su oštećenja testisa?
Oštećenja tkiva testisa mogu nastupiti delovanjem brojnih faktora sredine poput povreda, dejstva radijacionog zračenja, dejstva brojnih lekova i hemikalija, dejstva prekomerne toplote…
Pored veoma izložene pozicije testisa unutar skrotalne kese, povrede testisa nisu toliko česte. Upotreba sve većeg broja lekova može da doprinese oštećenjima testikularnog tkiva (pojedini hemoterapijski agensi koji se koriste u lečenju malignih promena na različitim lokalizacijama, odredjeni lekovi, alkohol…
Tkivo testisa učestvuje u aktivnom procesu spermatogeneze (formiranje spermatozoida) i u lučenju muškog polnog hormona, testosterona, tako da oštećenja tkiva testisa mogu da naruše bilo koji, ili oba ova procesa. Oštećenja tkiva mogu nastati samo sa jedne strane, ali su češća njegova oštećenja obostrano.
Kako se manifestuje oštećenje testisa?
- oštećenje tkiva testisa uzrokovano povredama je povezano sa pojavom otoka, bola i hematoma, ili aktivnog krvarenja u predelu skrotuma
- kod delovanja radijacije i lekova, mogu postojati samo diskretni znaci u smislu smanjenja veličine testisa (atrofija)
- kod delovanja toplote, narušena je spermatogeneza testisa i dolazi do pojave muškog steriliteta
- najčešće postoji i infertilitet i smanjenje nivoa lučenja testosterona koje se manifestuje gubitkom libida, pojavom impotencije, koža postaje mekša i manje masna, kod dece postoji izostanak razvoja muških sekundarnih karakteristika…)
Kako se postavlja dijagnoza oštećenja testisa?
Anamneza sa kliničkom slikom je najčešće dovoljna da se postavi sumnja na ovo stanje.
Potrebno je merenje nivoa testosterona u krvi i merenje gonadotropnih hormona koji su uvećani. Spermatogram pokazuje specifične promene u zavisnosti od stepena oštećenja testikularnog tkiva.
Dolazi u obzir ultrazvučni pregled testisa i biopsija njegovog tkiva sa histološkom analizom koja definitivno potvrdjuje dijagnozu.
Kako se leči oštećenje testisa?
Na žalost, adekvatan lek kod oštećenja testisa ne postoji. Neplodnost se može lečiti in vitro oplodnjom, a dolazi u obzir i oplodnja spermom donora, a kod smanjenih nivoa testosterona, naročito ukoliko period razvoja nije završen, dolazi u obzir nadoknada testosterona.
Neophodno je ukidanje i izbegavanje ulslova i stanja koje su izazvali oštećenje testisa.
