Šta je sindrom neadekvatne sekrecije antidiuretskog hormona (ADH)?
Antidiuretski hormon (ADH) je hormon koji se luči u hipofizi (iz zadnjeg režnja hipofize), žlezdi smeštenoj na bazi mozga. Njegova primarna uloga je u reapsorpciji vode u tubulima bubrega i korigovanje osmotskog balansa u organizmu.
Takodje, učestvuje u regulisanju pritiska, tako što vrši konstrikciju (sužavanje) arteriola, pa se ovaj hormon naziva i vazopresin.
Sindrom neadekvatne sekrecije antidiuretskog hormona, ili Schwartz-Batter sindrom je najčešći uzrok sniženog nivoa natrijuma u krvi (hiponatrijemija) sa kojim se susreće pedijatar.
Ovaj sindrom se često nalazi nakon infekcija moždanih struktura i moždanih opni (apsces, menignitis i encefalitis), nakon povreda lobanje, kod krvarenja unutar lobanje, kod zapaljenskih oboljenja pluća, kod upotrebe odredjenih lekova, kod sistemskih bolesti (poliarteritis nodosa, temporalni arteritis, sarkoidoza, ali i kod postojanja tumora koji luči ovaj antidiuretski hormon. Veoma je povećan broj obolelih od ovog sindroma nakon povećanja obolevanja od AIDS-a.
Ne postoje statistički podaci koji govore o broju novoobolelih od sindroma neadekvatne sekrecije antidiuretskog hormona na godišnjem nivou. Osoba muškog pola oboljevaju u istom broju kao i osobe ženskog pola, a sindrom se može pojaviti u bilo kom životnom dobu.
Kako se manifestuje sindrom neadekvatne sekrecije antidiuretskog hormona (ADH)?
Simptomi i znaci sindroma neadekvatne sekrecije antidiuretskog hormona (ADH) u velikoj meri su povezani sa niskim nivoom natrijuma u krvi (hoponatrijemija) i nespecifični su
- malaksalost i pospanost
- gubitak apetita, mučnina i povraćanje
- glavobolja
- zamućen vid
- dezorijentacija
- iritabilnost, ili apatija
- mišićni grčevi koji se smenjuju sa mišićnom slabošću
- u najgorem slučaju, može doći do razvoja kome
- moguća je pojava otoka, ali ne u velikoj meri
- pacijenti prijavljuju porast telesne težine (na račun zadržane vode)
- količina izmokrenog urina je veoma mala
Kako se postavlja dijagnoza sindroma neadekvatne sekrecije antidiuretskog hormona (ADH)?
Anamneza sa kliničkom slikom i objektivnim pregledom je korisna, ali zbog velikog broja nespecifičnih simptoma, teško se postavlja dijagnoza samo na osnovu njih.
Dijagnoza ovog sindroma se postavlja na osnovu laboratorijskih analiza – snižen nivo natrijuma u krvi (hiponatrijemija), merenje osmolarnosti plazme, merenje osmolarnosti urina…
Prilikom postavljanja dijagnoze mogu se meriti nivoi antidiuretskog hormona u krvi i oni su najčešće povišeni.
Skener (kompjuterizovana tomografija) i nuklearna magnetna rezonanca glave i tela se primenjuju kako bi se pronašao uzrok lučenje velikih količina antidiuretskog hormona (tumori koji luče ADH) i ustanovile eventualne promene na hipofizi.
Kako se leči sindrom neadekvatne sekrecije antidiuretskog hormona (ADH)?
Terapija ovog sindroma podrazumeva korigovanja nivoa natrijuma u krvi što se postiže infuzijama hiperomolarnih rastvora natrijuma.
Takodje, kod pacijenata sa izraženim simptomima, preporučuje se uzdržavanje unosa tečnosti do normalizacije nivoa natrijuma u krvi.
Obavezno je lečenje osnovne bolesti, odnosno hirurško lečenje je indikovano kod postajanja tumora koji luče andidiuretski hormon, kod postojanja infekcija koriste se antibiotici, ili antimikotici, a kod postojanja sistemskih oboljenja koriste se kortikosteroidi.
Dolazi u obzir i primena diuretika (lekovi koji pospešuju izmokravanje) – poput furosemida (Lasix) i lekova koji su antagnosti antidiuretskom hormonu.
