Šta su hemoroidi (šuljevi)?
Hemoroidi, ili šuljevi su vaskularne strukture (porekla krvnih sudova). To su patološki prošireni krvni sudovi analnog predela, poput proširenih vena na nogama kod nekih osoba.
Hemoroidi mogu biti spoljašnji, ili unutrašnji u odnosu na svoju lokalkizaciju prema nekim anatomskim strukturama analnog kanala. Spoljašnji hemoridi se nalaze bliže spoljašnjoj sredini i često se vide golim okom, ili se mogu napipati. Predstavljaju patološki proširene krvne sudove koji odvode krv iz područja donje rektalne arterije.
Spoljašnji hemoroidi su podložni trombozi usled njihovog pucanja i krvarenja. Unutrašnji hemoroidi se javljaju unutar rektuma (završni deo debelog creva). Oni predstavljaju patološki proširene krvne sudove koji odvode krv iz područja gornje rektalne arterije. Pošto se u ovom regionu nalazi manje receptora za bol, oni ne bole, ili manje bole u odnosu na spoljašnje hemoroide. Medjutim, nelečeni unutrašnji hemororidi mogu imati ozbiljne komplikacije, poput prolapsa, ili strangulacije (ukleštenje).
Brojni su uzroci nastanka hemoroida, a neki su preteraani fizički napor (vežbanje u teretani), preterano naprezanje prilikom pražnjenja zbog zatvora, trudnoća, ishrana sa malo vlakana, genetska predispozicija, gojaznost, dugo sedenje…
Statistika pokazuje da od hemororida boluju podjednako i muškarci i žene, ali su hemoroidi posebno česti kod trudnica zbog pritiska ploda i otežanog dreniranja krvi iz karlice. Gotovo svaka druga osoba tokom života pati od ovog poremećaja.
Koji su simptomi i znaci hemoroida?
- hemoroidi mogu da postoje, a da pacijent ne bude svestan da ih ima
- najčešće, prvo se javlja bol tokom, ili nakon pražnjenja
- zbog iritacije kože, postoji svrab, a može biti prisutno i kvarenje, koje se vidi na stolici, ili nakon brisanja toalet papirom
- spoljašnji hemoroidi uzrokuju svrab i krvarenje, a unutrašnji mogu da naprave propals i strangulaciju, što može biti izuzetno bolno stanje, sa potencijalno vrlo neprijatnim komplikacijama
- područje oko analnog otvora može biti otečeno i bolno
Kako se postavlja dijagnoza hemoroida?
Obično je anamneza dovoljna da se posumnja na ovo stanje.
Rektalni pregled (anoskopija koja podrazumeva umetanje malog uredjaja u završni deo debelog creva i posmatranje završnog dela rektuma) potvrdjuje dijagnozu, mada se preporučuje i kolonoskopski pregled, naročito kod prisustva krvarenja.
Pored rektalnog pregleda anoskopom, može se načini i rektalni tuše (lekar umeće prst kako bi proverio postoje li neke abnormalnosti).
U dijagnozi mogu doći u obzir fisure, fistule, apscesi i brojna druga stanja.
Kako se leče hemoroidi?
Konzervativni tretman hemoroida podrazumeva unošenje hrane sa više vlakana, besprekornu higijenu analnog predela (zbog mogućnosti nastanka infekcije, preporučuje se higijena nakon svakog pražnjenja), aplikovanje krema i masti (koje imaju antibiotski efekat, a pri tom i sprečavaju krvarenje).
Procedure u lečenju hemoroida su ligiranje gumicama, skleroterapija, elektrokauterizacija, laser, krioterapija.
U slučaju da navedene procedure ne daju zadovoljavajući efekat, dolazi u obzir hirurško lečenje (hemoroidektomija – naročito kod pojave komplikacija), ili ligiranje dovodnih sudova pod kontrolom doplera. Lečenje obično ima uspeha i prognoza je dobra.
