Prestanak disanja tokom spavanja (sleep apnea)?
Velik broj ljudi prestaje sa disanjem na 15-20 sekundi u toku spavanja, a da toga uopšte nisu ni svesni.
Najčešće, do ove pojave dolazi zbog sužavanja disajnih puteva tokom spavanja, a uzrok tome je hrkanje. Nekada se disajni putevi potpuno zatvore tokom noći i tada dolazi do prestanka disanja.
Do ove pojave nekada dolazi i nekoliko stotina puta svake noći za vreme spavanja. Ti prestanci disanja mogu biti uzrokovani neprohodnošću disajnih puteva, ali i poremećajima centra za disanje u mozgu, ili kombinacijom ova dva uzroka.
Neuspeh u prepoznavanju i pravilnom lečenju takvih stanja može dovesti do ozbiljnih bolesti srca i krvnih sudova, kao i smanjenja kvaliteta života zbog poremećaja normalnog ciklusa spavanja i stalnog umorai pospanosti tokom dana.
Ovaj problem češći je kod muškaraca sa prekomernom telesnom težinom i kod starijih, a često je povezano i sa povišenim krvnim pritiskom. Osobe sa prekomernom telesnom težinom imaju nagomilano masno tkivo u mekom nepcu, pa lakše dolazi do zatvaranja disajnih puteva tokom spavanja, kada su mišići opušteni. Takodje, opuštenost mišića koja se javlja u starosti ovoj pojavi doprinosi u velikoj meri.
Poremećaj disanja za vreme spavanja kog bolesnik nije svestan može biti uzrok znatnog pada kvaliteta života, jer su pacijenti stalno umorni, neispavani, razdražljivi.
Kada tokom noći dodje do prestanka disanja, organizam refleksno podiže puls i krvni pritisak, jer dolazi do pada zasićenosti tkiva kiseonikom. Ova pojava je veoma opasna i doprinosi tome da sleep apnea ima i smrtnost, zbog infarkta srca i moždanog udara.
Kako se leči sleep apnea?
Kod sleep apneje, uzrok može biti u sužavanju disajnih puteva, ili u poremećaju centra za disanje koji se nalazi u produženoj moždini.
Lečenje sleep apneje zavisi od toga koji od ova dva uzroka izaziva poremećaj, a nekada postoji i kombinacija oba.
U principu, smernice lečenja su
- smanjenje prekomerne telesne težine
- zabrana uzimanja alkohola (alkohol opušta muskulaturu i doprinosi zatvaranju disajnih puteva)
- poboljšanje prohodnosti disajnih puteva raznim aparatima i protezama (loša osobina ovih aparata je što nisu baš komforni i treba da protekne odredjeni period privikavanja)
- izbegavanje spavanja u položaju na leđima (položaj na ledjima doprinosi lakšem zapadanju jezika na zadnji zid ždrela i naleganje mekog nepca, što olakšava sužavanje disajnih puteva), već se savetuje spavanje postrance
- bavljenje fizičkom aktivnošću (smanjuje se telesna težina i ojačava muskulatura)
- stavljanje kiseoničnih maski tokom spavanja
- stavljanje nosnih maski koje su povezane sa pozitivnim pritiskom
Hirurška intervencija se radi ukoliko ni jedna prethodna metoda nije bila uspešna.
