Subarahnoidalna hemoragija (SAH), lečenje i terapija, prognoza
Subarahnoidalna hemoragija (SAH) jeste krvarenje u likvorski prostor, koje nastaje najčešće rupturom aneurizme ili arteriovenskog (a-v) angioma. Aneurizme su urođene malformacije, obično na bazi mozga. A-v angiom je splet arterija i vena koji se obično nalazi na konveksitetu mozga. Ako je aneurizma smeštena dublje, prilikom rupture će dati sliku intracerebralnog krvarenja.
Etiološki, oko 80% SAH potiče od aneurizmi, oko 10% od a-v angioma, a ostalih 10% su porekom od tumora i ređih uzroka.
Bolest se najčešće javlja u srednjoj životnoj dobi. Aneurizme pre rupture mogu dati neurološke simptome uzrokovane kompresijom, obično okulomotornog živca, što se vidi kao ptoza, midrijaza, strabizam, i daje diplopije. Takođe, pre rupture mogu da se jave paroksizmalne glavobolje. Češće, međutim, bolesnik nema nikakve prethodne simptome, već se odjednom javlja jaka glavobolja, praćena mučninom, povraćanjem, menin- gizmom. Postoji subfebrilnost, koja ponekad uzrokuje postavljanje pogrešne dijagnoze meningitisa.
Smrtnost kod SAH je 30%. Opasnost od ponovnog krvarenja je velika, a to se najčešće događa u prvoj nedelji od inicijalnog krvarenja. Recidivi krvarenja posle šest meseci su retki. Važna komplikacija SAH je naknadni vazospazam.
Terapija zavisi o fazi bolesti. Ako se SAH dijagnostikuje odmah, u prva tri dana se izvodi operacija. Ako je prošlo više dana od početka bolesti, terapija je konzervativna, reevaluacija za operativno lečenje može se izvesti posle nekoliko sedmica.
