Šta je neutropenija (snižen nivo neutrofila u krvi)?
Neutrofili predstavljaju poseban tip belih krvnih ćelija koje se nalaze u krvi. Njihova funkcija je u izgradnji adekvatnog ćelijskog imuniteta i u odbrani organizma od infekcija. Neutropenija se može javiti kao izolovana, pri čemu su sniženi samo neutrofili, ili kao granulocitopenija, pri čemu postoji smanjenje broja i ostalih krvnih ćelija bele loze.
Donja granica broja neutrofila ispod koje postoji neutropenija je 1.5-1.8 109/L, ili 1500-1800/µL. Obično se kao vrednost uzima broj od 1500 ćelija u mikrolitru. Neutropenija se može podeliti na blagu, umerenu i na tešku. Blaga neutropenija postoji kada je broj neutrofila od 100-1500, umerena kada je njihov broj od 500-1000, a teška kada je broj neutrofila ispod 500 ćelija po mikrolitru krvi. Ukoliko je broj neutrofila u krvi manji od 100 u mikrolitru, tada se koristi izraz agranulocitoza.
Lista uzročnika koji mogu da se jave u osnovi neutropenije je veoma dugačka, a neki od uzroka njenog javljanja mogu da budu i genetski faktori. Može da se javi kod velikog broja sindroma i stanja koji se nasledjuju autozomno-dominantno, ili autozomno-recesivno (potrebna je jedna, ili dve kopije gena da bi se bolest ispoljila). Može da se javi u sklopu Kostmanovog sindroma, Hermanski-Pudlakovog sindroma tip 2, Bartovog sindroma, Kohenovog sindroma, X vezane agamaglobulinemije, IgA nedostatka, sindroma X vezane hiperimunoglobulinemije tip M, u sklopu Švamanovog sindroma, urodjene diskeratoze, kod sindroma lenjih leukocita, u okviru aplastične anemije, hematoloških maligniteta (leukemija, limfom, mijelom), dejstva radijacije, mijelofibroze, kod korišćenja pojedinih lekova, u sklopu nekih autoimunih bolesti (Kronova bolest, reumatoidni atritis, Sjogrenov sindrom, sistemski eritemski lupus, Wegenerova granulomatoza, God-Pastureov sindrom, kod infekcija različitog porekla, kod nedostatka vitamina B12, folne kiseline i nedostatka gvoždja, ali kod odredjenog broja slučajeva, tačan uzrok neutropenije ne može da bude utvrdjen.
Statistički podaci pokazuju da se neutropenija koja se javlja zbog dejstva lekova, javlja otprilike na svakih milion ljudi. Godine starosti mogu da utiču na frekvenciju javljanja neutropenije, pa se ona češće javlja medju pripadnicima starije životne dobi. Pripadnici crne populacije, takodje, nešto češće razvijaju neutropeniju od ostalih rasa. Prognoza neutropenije zavisi od njenog uzroka, dužine trajanja i njene težine.
Kako se manifestuje neutropenija?
- klinička slika neutropenije zavisi od uzroka koji se nalazi u njenoj osnovi
- najčešće od kliničkih simptoma i znakova, postoji infekcija različite prirode
- mogu da postoje umor, malaksalost, ubrzano zamaranje, teškoće pri disanju i otežano disanje (dispneja)
- može da se javi temperatura sa groznicom
- često se javljaju aftozne promene unutar usne duplje
- može da dodje do pojave bola i otoka na desnima
- često se javlja ponovljeni sinusitis (upala sinusa) i otitis (upala uha)
- pneumonija (upala pluća) je veoma česta (kašalj, nočno znojenje, zamaranje, gubitak telesne težine, povišena telesna temperatura)
- može da dodje do otoka i bola u predelu limfnih žlezda
- često se javljaju infekcije kože
- kod dece može da dodje do usporenog rasta i razvoja
- ukoliko se razvije agranulocitoza, telesna temperatura je preko 40 C
