Šta je hiponatrijemija (snižen nivo natrijuma u krvi)?
Hiponatrijemija predstavlja stanje koje se karakteriše sniženim nivoom natrijuma u tečnoj fazi krvi. Natrijum predstavlja ekstracelularni (vanćelijski) element koji prolazi kroze membranu samih ćelija. Fiziološki nivoi natrijuma u krvi su izmedju 135-145 mmol/l. Ukoliko je nivo natrijuma u krvi niži od 135mmol/l, onda se može reći da postoji hiponatrijemija. Ukoliko su ovi nivoi niži od 125 mmol/l, onda se stanje naziva teškom, ili dubokom hiponatrijemijom koje i takvo stanje može da bude životno ugrožavajuće.
Hiponatrijemija može da nastane usled gubitka minerala, odnosno soli, ili usled viška tečnosti u vanćelijskom prostoru kada nastaje njegovo razblaženje. Postoje stanja kod kojih može da dodje do prenosa tečnosti iznutar ćelija u prostor van ćelija i tada se kaže da postoji hipertona hiponatrijemija. Ukoliko postoji ekstremno visoka hiperlipidemija (povišen nivo masnoća u krvi), ili paraproteinemija, tada može da nastane stanje koje se naziva izoosmotska hiponatrijemija. Brojna su stanja koja mogu da dovedu do nastanka hiponatrijemije, poput dehidratacije, opekotina, poremćaja lučenja antidiuretskog hormona, ordiniranje diuretika, povraćanje, prolivi… Takodje, hiponatrijemija se češće nalazi kod oboljenja srca, bubrega i jetre.
Statistički podaci pokazuju da incidenca nalaženja hiponatrijemije (broj novih pacijenata) u velikom broju zavisi kako od populacije koja se posmatra, tako i od kriterijuma koji su posmatrani prilikom postavljanja dijagnoze. Pojedini podaci pokazuju da je u bolničkim uslovima gotovo svaki peti pacijent sa nekim od poremećaja elektrolia, a hiponatrijemija se navodi kao najčešći. Ovo stanje pogadja podjednako sve rase, bez izuzetaka. Što se odnosa medju polovima tiče, hiponatrijemija pogadja podjednako i osobe muškog i osobe ženskog pola, mada je verovatnoća da će do pojave simptoma doći nešto veća kod žena. Ovo stanje se nešto češće nalazi kod pripadnika starije populacije.
Kako se manifestuje hiponatrijemija?
- kod velikog broja pacijenata do postavljanja dijagnoze dolazi se potpuno slučajno, jer mogu da izostanu simptomi i znaci niskog nivoa natrijuma i kod dubokih hiponatrijemija
- često se javlja nučnina i osećaj malaksalosti
- može da dodje do poremećaja svesti i pojave glavobolje
- kod teških slučajeva, može da dodje do pojave epileptičnih napada i kome
- pojava simptoma zavisi i od brzine kojom se razvija nizak nivo natrijuma, odnosno ukoliko je smanjivanje nivoa natrijuma u krvi postepeno, onda se stepen tolerancije povećava i simptomi se redje razvijaju, dok se u slučajevima brzok nastanka niskog nivoa natrijuma u krvi simptomi razvijaju znatno češće
Kako se postavlja dijagnoza hiponatrijemije?
Anamneza sa kliničkom slikom o objektivnim pregledom nisu dovoljni za postavljanje dijagnoze.
Dijagnoza se postavlja samo na osnovu merenja nivoa elektrolita u serumu (jonogram).
Kako se leči hiponatrijemija?
Lečenje hiponatrijemije podrazumeva ordiniranje adekvatnog natrijumskog rastvora.
Obavezno je i lečenje osnovne bolesti i stanja koje su dovele do nastanka hiponatrijemije.
