Citodijagnostika na ginekologiji

Citodijagnostika je dijagnostički metod zas­novan na mikroskopskom pregledu ćelija koje spontano deskvamiraju sa epitelnih površina, ili ćelija koje se dobijaju ekspresijom (dojke), punkcijom i aspiracijom različitih struktura (ciste, tumori, Douglasov prostor). Citološki metod u kliničku praksu uveo je Papanikolau (Papanicolaou) 1942. godine.

Pre kolposkopskog i ginekološkog pregleda, neposredno posle aplikovanja spekuluma, uzima se štapićem (na čijem je vrhu vata) bris iz cervikalnog kanala i iz zadnjeg forniksa vagine. Dobijeni materijal se jednim potezom razmaze na staklenu pločicu. Fiksiranje preparata se vrši u rastvoru.95% etanola i etra u istim količinskim odnosima. Fiksiranje traje najmanje 10 minuta, a zatim sledi bojenje po metodi Papanikolaua. Posle bojenja pristupa se mikroskopskom pregledu.

O vaginalnoj citologiji u određivanju funkcije jajnika (citohormonalna analiza) bilo je govora ranije. Na ovom mestu se mora reći da je značaj citologije najveći u ranoj dijagnozi karcinoma grlića materice. Rano dijagnostikovati maligni tumor grlića materice znači otkriti bolest u stadi-jumu kada žena nema nikakvih simptoma niti znakova bolesti. Pregledom velikog broja žena po metodi Papanikolau moguće je postići taj cilj.