Karlična prezentacija ploda
Karlična prezentacija je vid uzdnžnog položaja, u kome plod prednjači karlicom ili nožicama.
Karlična prezentacija ploda je češća u prema- turusa. Primećeno je da se fetusi sa anomalijama obično postavljaju u karličnu prezentaciju.
Porođaj u karličnoj prezentaciji praćen je većim brojem kompli-kacija, i povećanim perina- talnim mortalitetom i morbiditetom. Praćen je češće placentom previom, fetusima male telesne mase, i intrauterusnim zastojem u rastu ploda. Incidenca fetalnih i razvojnih anomalija je povećana kod porođaja u karličnoj prezentaciji, kao i procenat operativno završenih porođaja.
INCIDENCA
Incidenca karlične prezentacije u porođaju je između 3 i 4%.
ETIOLOGIJA
Etiološki momenti odgovorni za nastanak karlične prezentacije su uterusna relaksacija uzrokovana multiparitetom (a), veći broj fetusa (b), polihidramnion (c), hidrocefalija (d), prethodna karlična prezentacija (e), uterusne anomalije (f) i tumori karlice (g). Implatacija placente u kor- nualnom ili fundalnom regionu rede može biti etiološki faktor (h), a isto se odnosi i na placentu previju (i).
TIPOVI KARLIČNE PREZENTACIJE
Karlična prezentacija ploda može biti potpuna ako fetus prednjači karlicom i obema nogama koje su savijene u kukovima i kolenima, a pete su usko priljubljene uz trticu (slika 2-11)
Nepotpuna karlična prezentacija može biti trtična, kolena i nožna. Kod trtične prezentacije plod prednjači karlicom sa\ nožicama savijenim u kukovima i ispruženim uz trup, kod kolenog prednjače kolena, a nožice kod nožnog. Kod nepotpune karlične prezentacije češći je prolaps pupčanika. Naime, karlica ploda često ne zatvori u potpunosti karlični ulaz, pa pupčanik može da ispadne.
DIJAGNOZA
Dijagnoza karlične prezentacije se postavlja spoljašnjim akušerskim pregledom, odnosno Leopoldovim hvatovima (a), unutrašnjim akušerskim pregledom (b), ultrazvučnim pregledom, kada se vizualizuje prednjačeća karlica (c) i rendgenskim snimkom, što ima samo istorijski značaj (d).
PROGNOZA
Porođaj u karličnoj prezentaciji praćen je većim rizikom i po majku i po fetus.
Maternalni rizik je uglavnom povezan sa povećanim brojem operativno završenih porođaja (carskih rezovi). Opisane su i povrede mokraćne bešike.
Fetalni rizik je vezan za povređivanje u porođaju. Česta su oštećenja intrakranijalnih struktura, kičmene moždine, larinksa, jetre, adere- nalnih žlezda i slezine. Povećan je i perinatalni mortalitet zbog pridruženih fetalnih malformacija, koje pokazuje 6,2% fetusa u karličnoj prezentaciji.
Dilatadja kod karlične prezentacije je obično nešto sporija jer je prednjačeća karlica manja i mekša od glavice ploda, pa time i drugačije utiče na širenje grlića materice. Karlica ploda ne vrši dovoljan pritisak na cervikalne ganglije, tako da i naponi mogu biti nešto slabiji. Karlica ploda u potpunosti ne zatvara karlični ulaz, tako da može doći do naleganja i ispadanja pupčane vrpce. Mehanizam porođaja karakterišu tri rotacije: rotacija karlice ploda, rotacija ramena i rotacija fetalne glavice. Intertrohanterična linija karlice ploda postavljena je u poprečni prečnik karličnog ulaza ih je lako iskošena. U porođajnom kanalu ona čini unutrašnju rotaciju, tj. u sredini karlice majke postavlja se u kosi a na izlazu karlice u pravi promer. Ispod simfize se prvo rađa prednja trtica, sve do karličnog grebena, pa se plod njome oslanja o donju ivicu simfize i savija naviše, tj. vrši latero- fleksiju pa se preko međice rađa i zadnja trtica. Nakon izlaska, pre nego ramena stupe u karlični ulaz, obe trtice vrše spoljašnju rotaciju pa se trup rađa tako što leđa izlaze ispod simfize. Još dok se leđa nisu rodila u potpunosti, u karlični ulaz stupaju ramena ploda koja prolazeći kroz malu karli- cu vrše unutrašnju rotaciju. U karhčnom ulazu ramena ploda su u poprečnom, u sredini karlice u kosom, a na izlazu karlice u pravom prečniku. Prvo‘se rađa prednje, a potom i zadnje rame ploda Zatim izlazi vrat ploda, a potom i glavica, prilagođavajući se koštanom sistemu male karlice najmanjim obimima i prečnicima. Sutura sagitalis fetalne glavice se u karhčnom ulazu postavlja u poprečni promer, u sredini karlice u kosi promer, a na izlazu karhce u pravi prečnik, tako da načini unutrašnju rotaciju od oko 90°. Kada se unutrašnja rotacija završi, glava se subokcipital- nim delom, kao hipomohionom, oslanja o donju ivicu simfize i tada se preko međice defleksijom rađaju brada, lice, čelo i potiljak.
