Krvarenja iz gornjih segmenata gastrointestinalnog trakta

Pod gornjim segmentima digestivnog tubusa podrazumeva se deo digestivne cevi koji se pruža od usne duplje do lig. Treitzi (flexura duodenojejunalis). Iako jednjak, želudac i duodenum čine svega 10% ukupne dužine gastrointestinalnog trakta (GIT) i svega 5% njegove ukupne površine, akutna krvarenja iz ova tri orga­na čine 80% svih krvarenja iz GIT-a. Veli­ki broj patoloških stanja može dovesti do ovih krvarenja:

1.  Acido-peptični ulkus,
2. Malori-Vajs- ov sindrom (Syndroma Mal- lory-Weiss),

3- Akutni erozivni gastritis,

1.  Tumori (benigni i maligni),
2.  Variksi jednjaka,
3.  Divertikulumi GIT-a,
4.  Korozivne povrede GIT-a,
5.  Hemobilija,

9-  Gastroezofagealni refluks (GER),

1. Duodenogastrični i enterogastrični re­fluks (DGR),
2. Angiodisplazije,
3.  Hematološke bolesti i krvne diskrazije, 13- Razna hronična oboljenja,
4. U sklopu malignih bolesti.

Klinička slika krvarenja iz GIT-a

Hematemeza — povraćanje crnog sadrža­ja „kao talog od crne kafe”. Povraćanje pe- nušave krvi svetlocrvene boje češće se vi­đa kod variksa jednjaka.

Melena- crna tečna putridna stolica. Ja­vlja se kada u digestivni tubus dospe 50- 100 ccm sveže krvi. Od tzv. sveže melene, koja je znak aktuelanog krvarenja, treba razlikovati tzv. staru melenu. Reč je o for­miranoj crnoj stolici koja ukazuje na to da je pacijent krvario, ali je krvarenje presta­

lo.  Ovakva formirana crna stolica samo je znak pražnjenja digestivnog tubusa od ostataka krvi.

Hematohezija – pasaža svetlocrvene kr­vi iz rektuma. Ona nastaje ukoliko u dige- stivnom tubusu ima jedan i više litara sve­že krvi.

Pri tome 20% krvarećih pacijenata ima melenu, 30% hematemezu, dok preostalih 50% ima prisutna oba znaka.

Nizak hematokrit, bez evidentnih znako­va šoka, govori u prilog dugotrajnog krva­renja.

Treba napomenuiti da crna stolica, koja nije znak krvarenja iz gornjih segmena­ta GIT-a, može nastati i kao rezultat pe- roralnog unosa preparata gvožđa, nakon uzimanja spanaća, borovnice, kao i nakon uzimanja preparata bizmuta. Najzad, crno prebojena stolica može nastati i kao re­zultat gutanja krvi (nakon ekstrakcije zuba, epistakse ili povreda maksilofacijalne regije).

Dijagnostika krvarenja iz gornjih segmenata GIT-a

1. 1.  Anamneza,
2. 2.  Fizikalni pregled (rektalni tuše),
3. 3.  Lab. analize (KKS; Koagulacioni status, krv. grupa; Adler-Weber – okultno krva­renje; Hemocult-test; Gastrocult- test),
4. 4.  Endoskopski pregled,
5. 5.  RTG- selektivna angiografija,
6. 6.  Scintigrafija.