Šta je izolovani ulkus debelog creva (ulcus coli)?
Izolovani ulkus debelog creva predstavlja oštećenje unutrašnjeg sloja debelog creva (sluzokože)‚ na jednom, odredjenom mestu. Specifičnost je u tome što odredjene bolesti (ulcerozni kolitis, Kronova bolest) daju najčešće veći broj ovih promena na debelom crevu, a u ovom slučaju postoji samo jedna ulceracija. Takodje, isključuje se mogućnost malignih ulkusa debelog creva.
Najčešće mesto nastanka izolovanog ulkusa je cekum (slepo crevo) i sigmoidni kolon (u sigmoidnom kolonu postoji najveći pritisak fekalnih masa unutar creva).
Uzrok nastanka ovih promena najčešće nije dovoljno poznat i veoma često do dijagnoze se dolazi sasvim slučajno prilikom sistematske kolonoskopije, ili kod komplikacija (perforacija creva, opstrukcija, krvarenje, operativno lečenje).
Neki autori njihov nastanak povezuju sa upotrebom nesteroidnih antiimflamatornih lekova (NSAIL) poput ibuprofena, aspirina, diklofenaka, ali ovo nije definitivno dokazano. Drugi autori povezuju opstipaciju i impakciju fecesa u debelom crevu sa povećanim pritiskom i nastankom slabe prorvljenosti što olakšava infekciju.
Koji su simptomi i znaci izolovanog ulkusa debelog creva?
- moguća je pojava bolova u trbuhu
- može postojati dugotrajni zatvor, ili impakcija fecesa (najčešće je i uzrok nastanka ulkusa)
- često se javljaju krvarenja u vidu stolice pomešane sa tragovima krvi, ili prisustvo krvi na toalet papiru (mora se napraviti razlika u odnosu na hemoroide)
- usled dugotrajnog, mikroskopskog krvarenja, može se javiti anemija (bledilo, ubrzan rad i lupanje srca, zamaranje i malaksalost)
- retko dolazi do pojave povišene telesne temperature sa jakim bolovima u trbuhu, kolapsom i znacima šoka (kod perforacija i peritonitisa)
Kako se postavlja dijagnoza izolovanog ulkusa debelog creva?
Anamneza sa kliničkom slikom i objektivnim pregledom nije dovoljna za postavljanje dijagnoze izolovanog ulkusa debelog creva, ali može da pomogne da se postavi sumnja na ovo stanje, naročito ukoliko postoji prisustvo anemije u kliničkoj slici i laboratorijskim nalazima.
Kolonoskopija je zlatni standard u postavljanju dijagnoze i omogućava uzimanje isečka za histopatološku i mikrobiološku analizu.
Laboratorijski testovi podrazumevaju krvnu sliku sa leukocitnom formulom, bihemijske analize krvi i koprokulturu (analiza stolice na patogene).
Snimanje sa barijumskim kontrastom može da pomogne u postavljanju dijagnoze, ali je nespecifičan metod, koji ne daje tačne rezultate uvek.
Skenerska kolonoskopija i snimanje kolona pilulom omogućavaju vizualizaciju promena na debelom crevu, ali su ograničeni, jer se ne može uzeti biopsija tkiva.
Kako se leči izolovani ulkus debelog creva?
Lečenje izolovanog ulkusa debelog creva podrazumeva prestanak ordiniranja lekova protiv bolova koji se dovode u vezu sa ovim oboljenjem i regulisanje stolice.
Higijensko dijetetski režim ishrane koji podrazumeva češće i manje obroke bogate vlaknima sa manje namirnica životinskog porekla je veoma bitan uz rekreativnu fizičku aktivnost, ili najmanje svakodnevnu šetnju.
Korišćenje laksativa i rezmekšivača stolice može da pomogne u prevenciji ponovnog javljanja oboljenja. Probiotici i antibiotici se retko koriste.
Bitan je kontrolni kolonoskopski pregled kako bi se pratilo izlečenje. Prognoza je uglavnom dobra, ali su moguće komplikacije u vidu krvarenja i perforacije creva sa iylivanjem crevnog sadržaja u trbušnu duplju.
