Šta je peptički ulkus tankog creva?
Nakon hirurške intervencije resekcije želuca zbog velikih krvarećih ulkusa, ili perforacija želudačnih ulkusa, može se dogoditi da se formira peptički ulkus na odvodnim delovima tankog creva, ili na stomi. Najčešći razlog za ovu pojavu je ukoliko hirurg nije dovoljno resecirao antralni deo želuca koji aktivno učestvuje u procesu varenja hrane, kao i postojanje Zollinger-Elisonovog sindroma koji podrazumeva postojanje želudačnog hiperaciditeta sa velikim peptičkim ulceracijama i postojanje gastrinoma.
Gastrinomi su najčešće tumori dvanaestopalačnog creva, ili pankreasa koji luče gastrin, supstancu koja povećava kiselost želudačnog soka i time pospešuje mogućnost nastanka ulceracija na sluzokoži digestivnih organa.
Postojanje peptičkog ulkusa tankog creva može da uslovi nastanak krvarenja, infekcije, perforacija sa izlivanjem crevnog sadržaja u trbušnu duplju sa peritonitisom i sepsom i malignu alteraciju.
Koji su simptomi i znaci peptičkog ulkusa tankog creva?
Ukoliko postoje, simptomi peptičkog ulkusa tankog creva su
- pojava bolova u vidu stiskanja, ili grčeva na sredini trbuha koji prestaju na unošenje hrane, a javljaju se najčešće tokom noći
- bolovi se mogu širiti u ledja
- nadimanje sa otežanim varenjem
- hipersalivacija (pojačano lučenje pljuvačke)
- mučnina, gubitak apetita i gubitak telesne težine
- pojava crnih stolica (melena), ili sveže krvi u povraćenom sadržaju (hematemeza), što je znatno redje
Kako se postavlja dijagnoza peptičkog ulkusa tankog creva?
Anamneza sa kliničkom slikom i objektivnim pregledom je dovoljna da se postavi sumnja na postojanje ulkusne bolesti tankog creva.
Kontrastno snimanje sa barijumskim kontrastom pomaže u postavljanju dijagnoze.
Definitivna dijagnoza se postavlja endoskopskim putem (pilula sa kamerom koja snima unutrašnjost digestivnih organa, lii gastroskopija, ukoliko su promene na proksimalnim partijama digestivnih organa). Ukoliko su promene na distalnijim delovima tankog creva, nije moguće videti promene na tankom crevu gastroskopijom, što onemogućava i uzimanje isečka za histopatološku i mikrobiološu analizu. U postavljanju dojagnoze, pomaže i merenje nivoa aciditeta (kiselosti želudačnog soka) koje je kod Zollinger-Alisonovog sindroma povećano za oko 50 % u najvećem broju slučajeva.
Rendgen, skener (kompjuterizovana tomografija) i nuklearna magnetna rezonanca se rade kako bi se ustanovilo eventualno postojanje gatrinoma pankreasa.
Ne postoji ni jedan specifičan laboratorijski test za utvrdjivanje promena postojanje peptičkog ulkusa, osim sekretinskih testova i merenja nivoa gastrina tokom neunošenja hrane koji ukazuju na postojanje povećanih lučenja gastrina.
Krvna slika, biohemija i serološki testovi se rade rutinski u dijagnostičkoj paleti.
Kako se leči peptički ulkus tankog creva?
Blokatori histaminskih receptora (ranitidin, famotidin, cimetidin) i inhibitori protonske pumpe (omeprazol, lansoprazol, pantoprazol) su okosnica lečenja peptičkih ulkusa tankog creva. Antacidi (lekovi koji smanjuju kiselost želudačnog soka) daju malo, ili ne daju smanjenje simptoma, kao kod ulkusa želuca i dvanaestopalačnog creva..
Pošto u osnovi nije infekcija H. pylori, najčešće nije neophodno ordinirati antibiotsku terapiju za njenu eradkaciju. Vrlo je bitan i higijensko-dijetetski režim ishrane koji podrazumeva unošenje manjih i češćih obroka namirnica neživotinjskog porekla, prekid pušenja i prekid unošenja alkohola.
Kontrolni pregled se vrši nakon 4 nedelje ponovnim endoskopskim pregledom, ali nekad, terapija traje i duže. Ukoliko postoji gastrinom, neophodno je njegovo lečenje u smislu resekcije i ordiniranja hemoterapijskih lekova.
Nekada je potrebno i ponovno hirurško lečenje koje podrazumeva resekciju obolelih delova tankog creva.
