Šta je atrezija duodenuma (dvanaestopalačnog creva)?
Atrezija duodenuma (dvanaestopalačnog creva) predstavlja urodjenu opstrukciju (začepljenje) dvanaestopalačnog creva i jedna je od najčešćih urodjenih mana digestivnih organa sa kojima se susreće dečji hirurg.
Uzrok nastanka urodjene opstrukcije dvanaestopalačnog creva nije u potpunosti poznat, ali je definitivno u pitanju mana do koje dolazi tokom embrionalnog razvoja deteta. Često se u unutrašnjosti dvanaestopalačnog creva nalazi membrana koja sprečava prolaz tečnosti i hrane u tanko crevo, ali nekada može doći do kompletne opstrukcije dvanaestopalačnog creva usled izostale kanalizacije.
U oko 40% slučajeva, atrezija dvanaestopalačnog creva se javlja se kod dece koja imaju Daunov sindrom (trizomiju 21 og hromozoma), a incidenca javljanja ove mane je oko 1-30 000 novorodjene dece.
Česte su i druge urodjene mane pored atrezije duodenuma poput malrotacije creva, atrezije jednjaka i anularnog (prstenasti) pankreasa.
Koji su simptomi i znaci atrezije duodenuma?
Slučajevi duodenalne atrezije veoma retko ostaju nedijagnostikovani do kasnog detinjstva, jer se simptomi pokazuju veoma rano.
Simptomi i znaci atrezije duodenuma su
- povraćanje jedan sat nakon rodjenja
- povraćeni sadržaj može biti žučni, ali i bez žuči (u zavisnosti gde je atrezija nastala)
- trbuh može biti nadut i maljičastog je oblika
- javljaju se bolovi u vidu grčeva u trbuhu
- mogu se javiti simptomi i znaci dehidratacije (bleda, suva kože, ubrzan i slab puls…) i slabijeg rasta i razvoja deteta.
Kako se postavlja dijagnoza duodenalne atrezije?
Dijagnoza duodenalne atrezije se postavlja obično na osnovu tipične kliničke slike novorodjenog deteta i objektivnog pregleda.
Ultrazvučnim pregledom trbuha se otkriva dupli mehur dvanaetopalačnog creva.
Laboratorijske analize nisu specifične, ali se mora voditi računa o elektrolitnom statusu koji je poremećen usled dugotrajnog povraćanja.
Preporučuje se i analize kariotipa (ukupnog broja hromozoma) zbog čestog nalaza atrezije kod dece sa Daunovim sindromom.
Nativni rendgenski snimak trbuha i kontrastno rendgensko snimanje sa barijumom mogu biti od koristi u postavljanju dijagnoze.
Kako se leči duodenalna atrezija?
Lečenje duodenalne atrezije je isključivo hirurškim putem i to obično odmah nakon postavljanja dijagnoze i uspostavljanja normalnog elektrolitnog statusa.
Plasiranje nazogastrične sonde i totalna parenteralna ishrana se rutinski rade u preoperativnoj pripremi.
Hirurška korekcija se sastoji u duodeno – duodenalnoj, ili nešto redje u duodeno – jejunalnoj anastomozi sa ekcizijom (isecanjem) delova duodenuma koji su opstruisani.
Komplikacije u postoperativnom toku su sindrom slepe vijuge, gastritis, holecistitis, pankreatits, pojava peptičkih ulceracija, ali je prognoza obično dobra ukoliko se dijagnoza postavi na vreme.
