Šta je kongenitalni sifilis?
Sifilis spada u grupu seksualno prenosivih infekcija izazvanih bakterijom, spirohetom, Treponemom pallidum. Primarni put prenosa ove bakterije, koja je striktni parazit čoveka je putem seksualnog kontakta, a kongenitalni (urodjeni) sifilis je posledica infekcije ovom bakterijom tokom trudnoće i njenim prenošenjem na plod.
Sifilis tokom trudnoće može da prouzrokuje pobačaj, intrauterinu smrt ploda, rani porodjaj, ili smrt novorodjenih beba. Da bi se bolest prenela sa majke na dete, potebno je da se bakterija Treponema pallidum nadje u krvi i preko pupčanika predje na dete, što je moguće tokom prvog i drugog stadijuma sifilisa.
Kongenitalni sifilis se može podeliti na rani kongenitalni sifilis i kasni kongenitalni sifilis. Rani kongenitalni sifilis se javlja kod dece do dve godine, a kasni kongenitalni sifilis se ispoljava kod dece posle druge godine, što je češća pojava.
Statistički podaci pokazuju da je od sifilisa obolelo približno 12 miliona ljudi u svetu, a izmedju 700 000 i 1 600000 zbog sifililisa ima problema po tipu kongenitalnog sifilisa, spontanih pobačaja i intrauterine smrti ploda.
Kako se manifestuje kongenitalni sifilis?
Rani kongenitalni sifilis može da prodje bez ikakvih simptoma, a u većini slučajeva razvijaju sifilis u toku prve dve godine života.
Novorodjenče je male porodjajne težine sa kožom staračkog izgleda. Simptomi su u početku potpuno nespecifični poput curenja iz nosa sa krvavo-sluzavim sekretom, slabog rasta i razvoja, problema sa sisanjem, promena na koži oko usta i genitalija…
Kasnije dolazi do razvoja uvećanja jetre i slezine (hepatosplenomegalija), anomalija na skeletu, upale pluća (pneumonija) i oboljenja kože.
Kod kasnog kongenitalnog sifilisa koji se javlja posle druge godine života može da postoji
- gluvoća zbog oštećenja akustičkog nerva
- defekti tvrdog nepca
- defekt po tipu sedlastog nosa
- defekti vilice ( isturena donja vilica i niska gornja)
- defekti zuba (Hačinsonovi zubi)
- zapaljenje tkiva rožnjače
- problemi sa kožom po tipu tačkastih krvarenja (petehije i pojava osipa)
- uvećanje limfnih čvorova
- anemija (bledilo lica, ubrzan rad srca i malaksalost sa ubrzanim zamaranjem)
- žuta prebojnost kože i sluzokože (ikterus)
- zapaljenje srčanog mišića (miokarditis)
- zapaljenje vezivnog tkiva kostiju (periostitis)
- zapaljenje sudovnjače oka (uveitis – koji može voditi u slepilo)
- otoci na zglobovima
Kako se postavlja dijagnoza kongenitalnog sifilisa?
Postavljanje dijagnoze kongenitalnog sifilisa na osnovu kliničke slike i objektivnog pregleda je gotovo nemoguće, zbog nespecifičnih i mnogobrojnih simptoma koji se javljaju tokom ove infekcije.
Direktna mikroskopija kožnih promena omogućava postavljanje dijagnoze u preko 80% slučajeva.
Drugi testovi putem kojih se postavlja dijagnoza je fluorescentsko mikroskopiranje obeleženo antitelima i PCR test koji otkriva prisustvo genetskog materijala bakterije izazivača sifilisa.
Mogu se vršiti i serološki testovi putem kojih se oktrivaju specifična antitela u krvi obolele osobe.
Kako se leči kongenitalni sifilis?
Ukoliko se postavi dijagnoza sifilisa tokom trudnoće, tretman je naročito uspešan pre 16. nedelje trudnoće.
Penicilin je lek izbora i daje se intramuskulrano u jednoj dozi, a doksiciklin i tetraciklini su drugi po izboru (mada se ne mogu se koristiti kod trudnica).
Upotrebaljavaju se makrolidi, rifampicin i cefalosporini. Prognoza je obično veoma dobra ukoliko se dijagnoza postavi na vreme.
