Šta je perzistentna kloaka?

Kloaka predstavlja strukturu iz koje se tokom embrionalnog razvoja razvijaju organi uretralnog i reproduktivnog sistema. Perzistentna kloaka predstavlja kongenitalnu malformaciju (urodjenu manu) koja se karakteriše ulivanjem mokraćnog, završnog dela digestivnog i genitalnog trakta u jedan kanal.

Ova malformacija predstavlja najizazovniju anomaliju u dečjoj hirurgiji, jer se mora uspostaviti kontrola pražnjenja bešike, debelog creva i normalne seksualne funkcije. Često kod dece sa perzistentnom kloakom postoje i druge udružene anomalije poput rektovezikalne fistule (abnormalni kanal izmedju rektuma i bešike), rektoprostatične fistule (kanal izmedju rektuma i prostate), rektoperinealne fistule (fistula izmedju rektuma i medjice).

Ne zna se tačan uzrok nastanka perzistente kloake. Postoje teorije o genetskoj predispoziciji i o dejstvu faktora sredine tokom trudnoće (uticaj lekova, zračenja, toksina), ali ni jedna teorija nije definitivno dokazana.

Statistički podaci pokazuju da se perzistentna kloaka javlja na svkih 25 000 novorodjenčadi, ali verovatno je da se anomalije po tipu kloake javljaju češće (kod pacijeenata sa rektovaginalnom fistulom koja nastaja na rodjenju).

Kako se manifestuje perzistentna kloake?

Na mestu gde se otvara uretra (mokraćni kanal) postoji samo jedan otvor koji predstavlja izlazni kanal spojenog završnog dela vagine, mokraćnog puta i završnog dela debelog creva. Ovaj kanal može biti dugačak od 1-10cm.

Spoljašnje genitalije su manje po dimenzijama nego inače, a prilikom pregleda može se pomisliti da je u pitanju imperforiran anus sa rektovaginalnom fistulom koji je potpuno druga anomalija.

Kod svakog drugog deteta, može se napipati masa u trbuhu koja predstavlja produžetak vagine.

Najveća opasnost kod dece sa perzistentnom kloakom predstavlja pojava infekcija koje mogu biti životno ugrožavajuće.

Kako se postavlja dijagnoza perzistentne kloake?

Dijagnoza perzistentne kloake se postavlja veoma lako, na osnovu objektivnog pregleda novorodjenčeta.

Rutinski se radi ultrazvuk male karlice, rendgenski snimak male karlice i krsnog dela kičme (često postoje i udružene anomalije na kičmi).

Endoskopski pregled (cistoskopija, vaginoskopija) su veoma važni kako bi se utvrdila dužina zajedničkog kanala.

Skener (kompjuterizovana tomografija) i nuklearna magnetna rezonanca se češće rade u sklopu preoperativne pripreme.

Kako se leči perzistentna kloaka?

Lečenje perzistentne kloake je isključivo u domenu dečjeg hirurga i predstavlja pravi izazov.

Operativno lečenje mora da obezbedi poseban izvodni kanal mokraćnih, digestivnih i genitalnih organa.

Često je potrebno više operacija kako bi se načinio zadovoljavajući efekat. Ciljevi operativnog lečenja su uspostavljanje kontrole mokrenja, pražnjenja creva i uspostavljanje normalnih seksulanih funkcija.

Prognoza nakon lečenja zavisi od kompleksnosti pre operacije. Oko 70% pacijenata uspostavlja normalnu kontrolu nad pražnjenjem creva.