Bolesti rožnjače (korneje)

Rožnjača je prednji providni deo fibrozne opne oka. Rožnjača ima optičku funk­ciju u prelamanju svetlosnih zraka zahva­ljujući svojoj zakrivljenosti i providnosti i ulogu u održavanju čvrstine spoljašnjeg omotača oka zajedno sa beonjačom.

Rožnjača je bogato senzitivno oživčena cilijarnim završecima n.ophthalmicusa, ta­ko da su povrede epitela rožnjače praćene veoma jakim bolovima i često su razlog da se pacijent hitno javi dežurnoj oftalmolo­škoj službi. Defekti epitela rožnjače mogu biti zbog povrede ili kao posledica lošeg kvaliteta suznog filma, ranijih bolesti, de­generacija ili distrofija rožnjače i njenog epitela.

Pucanje i odvajanje epitela rožnjače, recidivirajuća erozija rožnjače obično se ja­vlja ujutru posle buđenja i naglog otvara­nja očiju jer se suze ne luče u snu, što može da bude razlog za pucanje suznog fil­ma i epitela rožnjače u slučajevima lošeg suznog filma. Recidivirajuća erozija rožnja­če je bolna, naizgled bezazleno oboljenje, ali zahteva aplikaciju antibiotika zbog mo­guće sekundarne infekcije i obavezno kompresivnog zavoja u trajanju od 24 ča­sa. Ponekad je neophodna aplikacija tera­pijskog mekog kontaktnog sočiva. Bolesti rožnjače koje zahtevaju hospitalizaciju i lečenje su zapaljenja rožnjače bakterijske prirode, ulkus rožnjače.

Ulcus cornee je gnojno zapaljenje ro­žnjače. Ulceracija ima infiltrovanje i nekrotično dno i dve ivice, progredijentnu, infiltrovanu i stacionarnu, regresionu. Oboljenje je dobilo naziv serpens – puza­vac jer putem progredijentne ivice napre­duje, širi se kao da puzi. Toksini uzročni­ka, najčešće bakterija ali moguće je i gljivica, difunduju kroz rožnjaču i dovode do razvoja purulentnog iridociklitisa koji se karakteriše pojavom gnoja u tečnosti prednje očne komore (hypopyon). U gno­ju su toksini bakterija, ponekad bakterije i leukociti, gnoj nije sterilan. Najčešći uzročnici ovog oboljenja rožnjače su pneurnokok i b.pyocyaneusa. Ulcus cornea izazvana pseudomonasom ima lošiji tok i prognozu zbog toga što ovaj bacil luči en­zim kolagenazu koja razara kolagen ro­žnjače. Često se nakon nekoliko sati od in­fekcije infiltruje, raspadne i istopi cela rožnjača.

Mikotični ulcus rožnjače je uzroko­van gljivicama najčešće candidom albicas, acantamebom i drugim uzročnicima. Ro­žnjača je infiltrovana gljivicama, ulcus je pokriven čvrstim beličastim naslagama, često se oko infiltrata javljaju satelitska og­njišta.

Bakterijski ulcus rožnjače nastaje veoma često kod pacijenata koji boluju od hroničnog dacryocystitisa zbog prepreke u oticanju suza. Budući da se u suzama mo­gu naći patogene i apatogene bakterije, minimalni defekt epitela rožnjače može biti ulazno mesto za nastanak i razvoj ulceracije rožnjače. Mikotični ulcusi nastaju obično posle povrede zemljom ili biljnim materijalom. Bakterijski ulcusi se leče an­tibioticima koji se aplikuju lokalno u vidu kapi i masti ili sistemski u vidu intravenskih i intramuskularnih injekcija. Mikotični ulcusi se lece antimikoticima lokalno i sistemski.