Šta je prelom acetabuluma (fractura acetabuli)?
Acetabulum predstavlja čašicu zgloba kuka i anatomski deo bedrene koti. U acetabulum uleže glava femoralne (butne kosti) čineći tako jedan od najjačih zglobova u telu. Prelomi acetabuluma nastaju zbog dejstva jakih sila i često su udruženi sa povredama drugih organa i multiplim frakturama u telu.
Uzrok nastanka preloma acetabuluma su dejstva jakih sila, poput saobraćajnih nesreća, padova sa velikih visina, ili udaraca u regiju kuka sa strane. Kod svih ovih preloma, dolazi do utiskivanja glave butne kosti u čašicu bedrene kosti i njenog preloma. Do preloma može doći i širenjem frakturne linije sa ostalih kostiju karlice pri jakim silama, ali ovaj mehanizam je znatno redji. Postoji nekoliko klasifikacija preloma acetabuluma, ali su sve one u domenu lekara specijalist ortopedija.
Statistički podaci o incidenci preloma acetabuluma nisu u potpunosti poznati ali se pretpostavlja da oko 20% fraktura karličnih kostiju sadrži i ovaj tip preloma.
Kako se manifestuje prelom acetabuluma?
Kod preloma acetabuluma, znaci i simptomi mogu da variraju , u zavisnosti od mehanizma same povrede
- kod prednjih iščašenja zgloba kuka sa prelomom acetabuluma, noga je abduktirana i u spoljašnoj rotaciji
- kod zadnjih iščašenja zgloba kuka, noga je aduktirana i u unutrašnjoj rotaciji
- pacijenti se žale na veoma intezivan bol
- postoji ograničenost pokreta u zglobu kuka
- može se javiti otok i hematom regije kuka
- često se sa prelomima acetabuluma nalaze brojne druge povrede organa i frakture
- moguća je pojava neurovaskularnih povreda koje nastaju sa udruženim luksacijama, ili sa pomeranjem koštanih fragmenata
Kako se postavlja dijagnoza preloma acetabuluma?
Anamneza sa kliničkom slikom i obejktivnim pregledom može da pomogne da se postavi sumnja na prelom acetbuluma.
Poželjno je načiniti rendgenski snimak zgloba kuka kao i skener (kompjuterizovana tomografija).
Može se načiniti i pregled nuklearnom magnetnom rezonancom naročito ukoliko postoje povrede neih od unutrašnjih organa.
Kako se leči prelom acetabuluma?
Kod preloma acetabuluma sa iščašenjima zgloba i odsustva pomeranja koštanih fragmenata može se načiniti zatvorena repozicija sa trakcijom radi acetabularnog rasterećenja.
Kod postojanja nestabilnosti sa pomeranjima koštanih fragmenata, kod udruženih povreda i nemogućnosti konzervatinog lečenja, dolazi u obzie hirurško lečenje sa fiksacijom aetabuluma koje je u domenu lekara specijaliste ortopedije.
Nakon operativnog lečenja obavezno je izbegavanje opterećenja povredjenog zgloba u trajanju od nekoliko meseci. Uloga fizikalne terapije sa rehabilitacijom je veoma važna.
