Šta je perniciozna anemija?
Perniciozna anemija predstavlja anemiju koja nastaje zbog nedostatka unutrašnjeg faktora koji se luči iz želuca i koji služi za apsorpciju vitamina B12. Ova anemija može da se javi kao stečena bolest kod atrofije želudačne sluzokože, ali i kao autozomno recesivna bolest (potreno je da postoje dve kopije gena da bi se bolest ispoljila), kada postoji neadkevatno lučenje unutrašnjeg faktora, ali ne postoji atrofija sluzokože želuca. Sam naziv potiče od činjenice da je bolest ranije bila smrtonosna, ali se danas veoma uspešno leči.
Pored neadekvatne sekrecija unutrašnjeg faktora, postoje i drugi faktori koji mogu da doprinesu nastanku perniciozne anemije, poput loše ishrane, funkcionalnog lošeg unutrašnjeg faktora, kod hroničnog pankreatitisa, ili kod Zolinger – Elisonovog sindroma, kod prekomerne produkcija bakterija u crevima, kod zapaljenskih oboljenja creva, amiloidoze, limfoma, stanja poremećenog transporta vitamina B12 u plazmi. Pacijenti koji razvijaju pernicioznu anemiju imaju nešto veću stopu i autoimunih bolesti, što sugeriše da postoji i genetska predispozicija bolesti. Takodje, može se javiti nakon odredjenih operacija i upotrebe nekih lekova.
Statistički podaci pokazuju da od perniciozne anemije oboli oko 10 osoba na 100 000 ljudi tokom jedne godine. Nešto češće od nje boluju pripadnici skandinavskih zemalja i keltskog porekla (Irci, Škoti, Englezi), Perniciozna anemija se najčešće javlja nako 40 godina starosti, mada se može javiti bilo kada tokom života. Urodjena stanja se karakterišu javljanjem pre druge godine života. Osobe ženskog pola nešto su češće pogodjene nego osobe muškog pola.
Kako se manifestuje perniciozna anemija?
- početak bolesti je blag i gotovo neprimetan
- najčešće se prvo javlja osećaj utrnulosti i bola na jeziku, slabost i malaksalost, i trnjenje i mravinjanje po koži
- kod svakog drugog pacijenta se javlja gubitak telesne težine
- koža je bledo žućkasta, a kosa postaje više seda, ili počinje da sedi
- moguća je pojava povišene telesne temperature
- može da postoji ubrzan rad srca (tahikardija)
- kod pacijenata kod kojih postoje bolesti srca, može da se javi popuštanje srca i koronarna bolest
- sluzokoža jezika je potpuno glatka
- može da se javi bol u predelu jezika i mrko crvena boja
- može da dodje do pojave opstipacije (zatvor)
- često se javlja mučnina, gadjenje, povraćanje, rana sitost, nadimanje
- od neuroloških simptoma i znakova javljaju se trnjenje i mravinjanje po koži (parestezije), slabost i nespretnost pri hodu
- kod starijih osoba javlja se poremećaj pažnje, ponašanja i pamćenja
- nešto češće se javljaju urinarne infekcije
