Šta je tuberkuloza bubrega (tuberculosis renis)?

Tuberkulozu izaziva bakterija roda myobacterium i iako većina ljudi smatra da se nalazi u plućima, može da se nadje u gotovo bilo kom organu u telu. Tuberkuloza bubrega je samo jedan od oblika ove bolesti.

je sekundarni oblik tuberkuloze koji najčešće nastaje hematogenim širenjem bacila iz primarnog žarišta. Zahvaćena u oba bubrega ali je bolest obično izraženija na jednom bubregu. Takodje, nešto redje od primarnog žarišta koje se nalazi u plućima u najvećem broju slučjava, tuberkuloza može da se nadje u kostima, u mozgu, crevima…

Statistički podaci pokazuju da se tuberkuloza na bubrezima najčešće javlja kod osoba starijih od 20-30 godina. Takodje, ovo oboljenje se nalazi najčešće u slabije razvijenim zemljama, mada se u poslednje vreme vidi porast od obolevanja i u zemljama u razvoju, kako zbog raširenosti imunosupresivne terapije, tako i zbog obolevanja od imunosupresivnih bolesti. Pojedini podaci pokazuju da od ovog oblika bolesti nešto češće obolevaju muškarci.

Kako se manifestuje tuberkuloza bubrega?

• bolest može da postoji bez ikakvih simptoma i znakova
• može da postoji dugotrajna povišena telesna sa preznojavanjem, groznicom, gubitkom telesne težine i malaksalosti
• bolovi u donjem desnom delu trbuhu, u vidu grčeva, nekada sa pojasnim širenjem u ledja
• bolovi u mišićima i zglobovima
• pojava otoka limfnih žlezda
• pojava prolivastih stolica (nekada je prisutna krv u stolici, crna stolica, a retko i gnoj), naročito ukoliko postoji tuberkuloza creva
• anemija (bledilo, malaksalost, zamaranje, ubrzan rad srca)
• moguća je pojava krvi u urinu (hematurija), ponavljajućih upala bešike (cistitisi) sa učestalim i otežanim mokrenjem, kao i pojavom peckanja i bolova prilikom mokrenja

Kako se postavlja dijagnoza tuberkuloze bubrega?

Anamneza sa kliničkom slikom i detaljnim pregledom pomaže da se posumnja na ovo stanje, ali je za postavljanje dijagnoze potrebno načiniti dopunska ispitivanja.

Laboratorijska ispitivanja sa dokazivanjem bakterije u urinu, ali i cistoskopija sa biopsijom sluznice.Rade se mikrobiološka testiranja koja su veoma spora (treba da prodje minimum 4-12 nedelja),  ali i serološka ispitivanja krvi (PCR metoda je u porastu zbog svoje brzine i tačnosti).

Postavlja se na osnovu kliničke slike, patološkog nalaza u mokraći, izolacije mycobacterium tuberculosis-a iz mokraće, ekskrecionom urografije, cistoskopije i biopsije sluznice.

Takodje, sprovode se i tuberkulinske kožne probe, tj specifični Montoov test koji podrazumeva ubrizgavanje tuberkulina u kožu i praćenje reakcije.

Kako se leči tuberkuloza bubrega? 

Lečenje se sprovodi antitubekuloticima, i to kombinacijom tri leka (rifampicin, pirazinamid, izonijazid) i mora da traje minimum 6 meseci, a terapija se nastavlja i tri meseca nakon gubitka bakterija iz urina i ispljuvka zbog sprečavanja recidiva.

Kombinacija antibiotika se koristi kako bi se smanjila mogućnost razvijanja otpornosti bakterije na odredjeni antibiotik.  

Trebalo bi obratiti pažnju na neka neželjena dejstva pomenutih lekova koja mogu biti veoma ozbiljna (poremećaj kostne srži, hepatitis izazvan lekovima, poremećaj rada bubrega). 

Danas je u kalendar obaveznih imunizacija svrstana i vakcina protiv tuberkuloze koja u značajnoj meri smanjuje mogućnost infekcijom mikobakterijom.  

Ishrana mora biti bez iritativnih materija, kalorična, bogata vitaminima i vlaknima. Hirurško lečenje je indikovano u slučajevima komplikacija (opstrukcija creva, perforacija, stvaranje fistula sa okolnim organima).