Bolesti izazvane prionima

Bolesti izazvane prionima spadaju u grupu neurodegenerativnih oboljenja životinja i ljudi. Poznata su i pod imenom transmisivnih encefalopatija (TSE). Svrstavaju se u grupu sporih infekcija centalnog nervnog sis­tema.

Poseban značaj ove bolesti su dobile pojavom epidemije bovine spongioformne encefalopatije (BSE -“bolest ludih krava”) na velikom broju farmi krava u Engleskoj, 1986.  godine. Epidemija je trajala nekoliko godina, sa najvećim brojem obolele stoke tokom 1993.godine.

Izazivači ovih bolesti su prioni. Prioni su male proteinske infektivne partikule, koje sadrže pro­tein i nemaju sopstvenu nukleinsku kiselinu.

Bolesti ljudi i životinja uzrokovane ovim agen­sima odlikuju se dugom inkubacijom, progresiv­nim hroničnim tokom i neizbežnim smrtnim ishodom. Najčešće su sporadične bolesti, mogu se javiti epidemijski (BSE), a opisani su i nasledni oblici (familijarna Creutzfeld-Jacobova bolest).

Dijagnoza ovih oboljenja se postavlja na osnovu patohistološkog pregleda tkiva mozga obolele osobe ili životinje.

Terapija bolesti izazvanih prionima je nespecifična i, nažalost, bezuspešna.

U transmisivne spongioformne encefalopatije ljudi spadaju: Krojcfeld-Jakobova bolest (CJD), nova varijanta ove bolesti (vCID), Kuru i dr. U veterinarskoj medicini, najpoznatije bolesti ove grupe su skrepi ovaca i koza i bolest ludih krava.