Šta je agenezija vagine (nerazvijena vagina)?
Agenezija vagine predstavlja kongenitalnu malformaciju (urodjenu manu) koja se karakteriše nedostatkom vagine, materice i jajovoda. Ova anomalija se često naziva i aplazija milerovog kanala.
Aplazija vagine može biti delimična, ili potpuna. Delimična se redje nalazi i karakteriše se prisustvom normalno razvijene materice i prisustvom malog vaginalnog džepa.
Potpuna aplazija vagine se javlja nešto češće i karakteriše se nerazvijenošću vagine i materice sa jajovodima. Jajnici su kod ove malformacije potpuno normalno razvijeni i funkcionalni u svakom pogledu. Ova malformacija se naziva i Rokitansky-Küstner-Hauser sindrom po lekarima koji su je opisali.
Aplazija vagine se može naći kao izolovano stanje, ali se može naći i sa nekim udruženim anomalijama poput anomalija urinarnih puteva, skeleta, srca i auditornog sistema (čulo sluha).
Nije u potpunosti poznato zašto se javlja agenezija vagine, mada postoje neke pretpostavke genetske predispozicije, jer su prijavljivani slučajevi porodičnog javljanja. Pronadjen je veliki broj gena koji učestvuju u normalnom formiranju pomenutih struktura i bilo koji od njih može biti odgovoran za nastanak agenezije vagine.
Statistički podaci pokazuju da se agenezija vagine javlja otprilike na svakih 5000 novorodjenčadi.
Kako se manifestuje agenezija vagine?
- osoba sa agenezijom vagine ima potpuno normalan hormonski status i na vreme ulazi u pubertet, odnosno dobija sekundarne polne karakteristike odrasle žene
- zbog nerazvijenosti meterice i vagine, dolazi do izostanka menstrualnog krvarenja (primarna amenoreja)
- seksualni odnosi mogu biti otežani, bolni, ili potpuno onemogućeni
- često postoje udružene anomalije skeletnog sistema, bubrega, uretera (mokraćovod) i urodjene srčane mane
- trudnoća (ukoliko postoji nerazvijen uterus) nije moguća, ali se majčinstvo može ostvariti uz pomoć in vitro fertilizacije (IVF) i surogati majki
Kako se ostavlja dijagnoza agenezije vagine?
Dijagnoza agenezije vagine se postavlja kada postoji tipična klinička slika izostanka menstrualnog krvarenja kod devojčica u periodu puberteta. U pitanju su takozvane primarne amenoreje
Veoma retko, do dijagnoze se dolazi slučajno, na osnovu pregleda, ili operacija zbog nekih drugih bolesti, ili stanja.
Ultrazvučnim pregledom trbuha i male karlice se otkriva nerazvijenost materice i jajovoda, sa potpuno normalno razvijenim jajnicima.
Nuklearna magnetna rezonanca može da pokaže detaljan uvid u anatomske strukture, a HSG (histerosalpingografija – snimanje unutrašnjsoti jajovoda, materice i vagine) nije moguća i ovi pacijenti nisu kandidati za ovu proceduru.
Laboratorijska ispitivanja nivoa polnih hormona se rutinski sprovode, ali se obično ne nalaze nikakva odstupanja, jer su jajnici potpuno funkcionalni.
Kako se leči agenezija vagine?
Agenezija vagine se može lečiti samo hirurškim pristupom koji podrazumeva kreiranje nove vagine i u domenu je urologa.
U ovu svrhu se mogu koristiti graftovi kože, ili delovi debelog creva. Suština operativnog lečenja je omogućavanje normalnog seksualnog života žene i izbegavanje emocionalnih problema, ali trudnoća nije moguća zbog nerazvijenosti materice.
Efekat operacije zavisi od stepena anomalije i eventualnog postojanja postoperativnih komplikacija. Kod odredjenog broja žena, seksualni život može da bude potpuno normalan, ali bez mogućnosti začeća.
