Šta je atrezija tankog i debelog creva?
Atrezija tankog i debelog creva predstavlja kongenitalnu malformaciju (urodjenu manu) u kojoj postoji suženje, ili nedostatak lumena (unutrašnji deo) creva. Atrezija može da zahvati dvanaestopalačno crevo (duodenum), tanko crevo (jejunum, ili ileum koji je češće zahvaćen) i debelo crevo koje je najredje zahvaćeno (u 15% slučajeva). Postoji više podtipova atrezija creva, od nedostatka odredjenih delova creva, do deformiteta po tipu oljuštene jabuke i paučinastih deformiteta.
Uzrok nastanka atrezije nije u potpunosti poznat, ali se najčešće spominje teorija o problemima sa snabdevanjem krvlju creva u materici, što vodi u suženje lumena creva, a u najtežim slučajevima i u potpuno zatvaranje odredjenih delova creva. Ukoliko postoje problemi sa gornjom mezenteričnom arterijom, veliki delovi creva mogu biti nerazvijeni i atretični što može biti inkompatibilno sa životom.
Atrezija creva se obično otkriva u prvim danima života, ali moguće je da dete odrasta potpuno nesvesno problema (u slučaju manjih stenoza), a sa neodredjenim simptomima od strane organa za varenje.
Atrezija creva pogadja dečake podjednako kao i devojčice i javlja se u odredjenim porodicama, ali nije pronadjen gen krivac za njeno nastajanje. Atrezija creva se javlja na svakih 2000 novorodjenčadi, i znatno češće na tankom crevu, nego na debelom crevu.
Koji su simptomi i znaci atrezije creva?
Novorodjenčad sa atrezijm tankog creva, bez obzira na tip atrezije razvijaju simptome i znake nakon 2-3 dana od rodjenja i to su najčešće
- povraćanje žuto-zelenog sadržaja nekoliko sati, ili dan-dva nakon rodjenja
- nadimanje trbuha
- odustvo normalnog rada creva (krčanje creva se ne čuje)
- u slučaju komplikacije po tipu perforacije sa izlivanjem crevnog sadržaja zbog prekomerne distenzije creva, mogu se javiti povišena telesna temperatura, znaci šoka (tahikardija, malaksalost, konfuzija i gubitak svesti) i jaki bolovi u trbuhu koji postaje tvrd poput daske
Kako se postavlja dijagnoza atrezije creva?
Dijagnoza atrezije creva može se postaviti i tokom trudnoće ultrazvučnim pregledom (može se videti prekomerna distenzija (rastezanje) creva i prekomerna količina plodove vode) , ali ovaj metod nije u potpunosti specifičan i postoji statistička greška.
Nativni pregled trbuha rendgenom može da pomogne u postavljanju dijagnoze, kao i kontrastno snimanje rendgenom (gutanjem kontrasta, ili irigografijom kod atrezije debelog creva).
Laboratorijske analize nisu specifične, ali se preporučuje kompletna krvna slika i biohemija sa elektrolitnim statusom.
Skener (kompjuterizovana tomografija) može da pomogne da se ustanovi tačno mesto atrezije, kao i stepen i dužina poremećenog segmenta creva.
U diferencijalnoj dijagnozi dolazi u obzir mekonijalni ileus, atrezija duodenuma, atrezija jednjaka, Hiršprungova bolest…
Kako se leči atrezija creva?
Deca sa atrezijom creva zahtevaju hirurško lečenje, a tip lečenja zavisi od tipa i veličine promene na crevima.
Pre operacije treba plasirati nazogastričnu sondu i korigovati elektrolitni status. Ukoliko se čeka na operativno lečenje iz nekog odredjenog razloga, deca se mogu hraniti intravenskim putem, ili putem gastrostome.
Operativno lečenje podrazumeva isecanje zahvaćenih delova creva i spajanje zdravih delova kako bi se uspostavio normalan kontinuitet digestivne cevi. Komplikacije operativnog lečenja mogu da budu curenje na nivou anastomoze, perforacija creva, infekcija i krvarenje.
Unošenje hrane na usta (sisanje) može da otpočne već nakon nedelju dana od operativnog lečenja. Prognoza je obično dobra.
