Šta je devijacija nosnog septuma (pregrade)?
Nosni septum predstavlja tanku pregradu koja deli levi i desni nosni hodnik. Pod normalnim okolnostima, ova pregrada bi trebalo da bude potpuno prava, čime su levi i desni nosni hodnik potpuno istih dimenzija. Medjutim, kod otprilike 80% ljudi, ova pregrada je nagnuta je jednu stranu, čime je jedan hodnik uži od drugog.
Nosna pregrada se sastoji od koštanog i hrskavičavog dela i devijacija septuma se može naći na bilo kom od ova dva dela, mada se često nalazi i kombinacija ova dva poremećaja. Veoma često se devijacija nosnog septuma nalazi kod Marfanovog, ili Ehler-Danlosovog sindroma.
Veoma često, uzrok je nepoznat i devijacija se javlja na rodjenju, ali se može javiti i kao posledica povrede nosa sa prelomom. Kod novorodjenčadi, ovakve povrede se dogadaju prilikom porodjaja, a kod starijih prilikom saobraćajnih nesreća, tuča i padova.
Komplikacije nelečenog nosnog septuma mogu biti česte infekcije sinusa, krvarenja iz nosa, curenje iz nosa, glavobolje.
Koji su simptomi i znaci devijacije nosnog septuma?
Ukoliko je devijacija nosnog septuma mala, često ne postoje nikakvi simptomi i pacijent ni ne zna da ima devijaciju.
Kod težih slučajeva mogu postojati simptomi poput
- zapušenost nosa sa jedne, ili obe strane
- curenje iz nosa (postnazalni drip)
- glavobolja
- poremećaj čula mirisa
- krvarenje iz nosa (epistaksa)
- šum u uhu (tinitus)
- česte i ponavljajuće infekcije sinusa (sinusitis)
- kod ododjčadi i starije dece postoji čujno i otežano disanje
- česta je pojava hrkanja
Kako se postavlja dijagnoza devijacije nosnog septuma?
Anamneza sa kliničkom slikom je dovoljna da se posumnja na postojanje devijacije nosnog septuma.
U okviru pregleda, obavezna je rinoskopija (posmatranje unutrašnjosti nosa posebnim uredjajem) čime se postavlja definitivna dijagnoza.
Kod nejasnih slučajeva, može se načiniti i rinomanometrija (merenje pritiska unutar nosnog hodnika).
Kako se leči devijacija nosnog septuma?
Ukoliko su simptomi blagi, do hirurškog lečenja, mogu se koristiti degongestivi u cilju smanjivanje zapušenosti, medjutim sa njihovom upotrebom treba biti obazriv, jer je moguće navikavanje i nereagovanje na njih sa stalnom zapušenošću nosa.
Curenje iz nosa se može rešiti upotrebom antihistaminika i to je veoma važno, jer zadržavanje sluzi može da prouzrokuje infekciju sinusa.
Upotreba nazalnog kortizona u cilju smanjenja zapaljenja pomaže da se spreči pojava infekcija.
Medjutim, upotreba lekova predstavlja samo privremeno rešenje i na kraju se pribegava hirurškom tretmanu koji se naziva septoplastika i podrazumeva postavljanje septuma u centralnu poziciju. Često se sa septoplastikom radi i istovremena rinoplastika (promena obika nosa u estetske svrhe).
Nakon septoplastike postoji promena boje kože nosa, kao i otok. Najčešće se radi u opštoj anesteziji, a rizici procedure su nepovlačenje simptoma, prekomerno krvarenje, infekcija i pojava ožiljaka.
Prognoza je u najvećem broju slučajeva dobra i dolazi do povlačenja najvećeg broja pomenutih simptoma.
