Šta je neperforirani himen ( hymen imperforatus)?
Himen je membranozna struktura koja se nalazi na ulazu u vaginu (introitus vagine) i predstavlja duplikaturu koja zaostaje tokom perioda embrionalnog razvoja. Nalazi se u okviru spoljašnjeg polnog organa kod žena koji se naziva vulva.
Kod novorodjenih beba, himen je pot uticajem hormona tokom trudnoće veoma zadebljao i rozikast i ovakav ostaje prvih godina života. Pod normalnim okolnostima, himenalni otvor koji se nalazi na njegovoj sredini je okruglastog oblika. Neperforirani himen se karakteriše potpuno zatvorenim ulazom u vaginu.
Veoma često dolazi do razvoja različitih anomalija oblika himena koji može biti preprečen raznim trakama, mikroperforacijama (izbušen poput sita), izmešten oblik, promena rigidnosti i elastičnosti. Nekada se neperforirani himen nalazi udružen sa ostalim anomalijama reproduktivnog sistema poput vaginalnih cista, adhezija izmedju usmina, vaginalnih septa, vaginalne stenoze… Organi reproduktinog sistema se razvijaju počev od treće nedelje pa do drugog tromesečja. Bilo kada tokom ovog perioda može doći do razvoja greške u razvoju.
Nije u potpunosti poznato zašto dolazi do razvoja neperforiranog himena. Pretpostavlja se da se javlja sporadično, ali prijavljeni su slučajevi i porodičnog javljanja. Treba napomenuti da se neperforirani himen može javiti i nakon seksualnog zlostavljanja deteta kada himen nakon toga zaraste i zatvori vaginalni otvor.
Statistički podaci pokazuju da se neperforirani himen javlja otprilike na svakih 5000 novorodjenčadi
Kako se manifestuje neperforirani himen?
Simptomi i znaci neperforiranog himena se mogu javiti tokom uzrasta odojčeta, pa sve do adolecentskog i odraslog doba.
Najčešće, simptomi i znaci su
- roditelji, ili devojčice mogu da napipaju masu u trbuhu koja nastaje zbog nakupljanja sekreta, ili menstrualne krvi u trbušnoj duplji, jer je pražnjenje nemoguće
- himen može biti izbočen spolja usled pritiska sadržaja iznutra
- devojčice tokom perioda adolescencije prijavljuju kašnjenje prvog menstrualnog krvarenja
- dolazi do razvoja hematokolposa (krv u vagini), hematometre (krv u materici), hematosalpinksa (krv u jajovodima) i hematoperitoneuma (krv u trbušnoj šupljini), pa može doći do pojave bola u trbuhu i veoma ozbiljnih komplikacija po tipu zapaljenja navedenih struktura
- može doći do pojave zatvora (opstipacije)
- može doći do pojave retencije urina (otežano mokrenje i zadržavanje urina)
- prilikom seksulanog odnosa česta je pojava jakog bola i nemogućnostiu penetracije
- zbog vraćanja krvi u trbušnu duplju, može doći do razvoja endometrioze
Kako se postavlja dijagnoza neperforiranog himena?
Dijagnoza nepoerforiranog himena se postavlja na osnovu kliničke slike i objektivnog ginekološkog pregleda.
Hematokolpos, hematometra i hematosalpings mogu se dijagnostikovati ultrazvučnim pregledom kroz trbuh, medjicu, ili rektum.
Nuklearna magnetna rezonanca dolazi u obzir tokom preoperativnog pregleda, ili u slučaju nejasnog ultrazvučnog pregleda.
Kako se leči neperforirani hinem?
Pre planiranog operativnog lečenja, dolazi u obzir primena kontraceptivnih pilula kako bi se suprimiralo menstrualno krvarenje.
Vreme operativnog lečenja zavisi od prisustva simptoma, tj. ukoliko se postavi dijagnoza neperforiranog himena pre puberteta, obično se čeka ulazak u pubertet, ali se izbegava prvo menstrualno krvarenje.
Operativno lečenje se najčešće sprovodi u uslovima kratkotrajne opšte anestezije i podrazumeva isecanje himenalnog tkiva i kreiranje himenalnog otvora.
Nikada ne bi trebalo vršiti punkciju iglom sa aspiracijom sadržaja, jer postoji mogućnost razvoja infekcija sa ozbiljnim komplikacijama.
Hymen imperforatus treba operativno korigovati, a operacija se sastoji u ovalnom ili trouglastom isecanju centralnog himena.
