Hemolitičke (hemolizne) anemije
Hemolizne anemije nastale usled prevremene razgradnje eritrocita mogu biti uzrokovane mnogobrojnim mehanizmima. U većini slučajeva imaju hroničan tok. Međutim, teški oblici hemolize mogu se klinički ma-nifestovati fulminantnim tokom, hemoglo-binemijom, hemoglobinurijom i šokom i mogu dovesti do fatalnog ishoda ukoliko se ne primeni urgentno i intenzivno lečenje.
Kod svih bolesnika sa hemoliznim anemijama u anamnezi postoje tegobe karakteristične za anemiju kao što je npr. lako zamaranje. U fizikalnom nalazu pored bledila postoji i žutilo kože i vidljivih sluzokoža, a mogu biti prisutni i kardiološki znaci anemije, tahikar-dija i sistolni šum. Splenomegalija je vrlo čest fizikalni nalaz u hemoliznim anemijama.
U inicijalnoj dijagnostici hemoliznih anemija koriste se dve vrste laboratorijskih testova:
- testovi koji ukazuju na prisustvo hemolize eritrocita,
- testovi koji ukazuju na uzrok hemolize.
Povišenje broja retikulocita kod bolesnika sa anemijom definitivno je najpouzdaniji indikator hemolize koji u potpunosti odražava stepen eritroidne hi-perplazije u kostnoj srži, tako da obično nije potrebno vršiti analize kostne srži u cilju postavljanja dijagnoze hemolizne anemije. Pored hemoliznih anemija, povećan broj retikulocita može se zapaziti i kod anemija usled hroničnog gubitka krvi, kod oboljenja kostne srži udruženih sa mijelofibrozom i u anemijama u fazi oporavka pod terapijom hematinicima. Međutim, u navedenim stanjima nema prisutnih biohemijskih parametara hemolize.
Morfologija eritrocita na razmazima periferne krvi obično je promenjena u hemo-liznim anemijama i ova analiza omogućava potvrdu postojanja hemolize, i otkrivanje njenog uzroka.
Pored povećanog broj retikulocita u perifernoj krvi, tri serumska parametra imaju izuzetan značaj kao parametri hemolize: 1. povišenje indirektnog bilirubina, 2. sniženje ili odsustvo haptoglobina i 3. povišenje laktič-ne dehidrogenaze (LDH). Glutamat-oksala-cetat transaminaza (SGOT) takode se oslobađa iz liziranih eritrocita i može biti povišena, pri čemu glutamat-piruvat transa-mina-za (SGPT) ostaje normalna. Navedena tri parametra karakteristična su za oba patofizio-loška tipa hemolize: ekstravaskularnu i intravaskularnu hemolizu. Međutim, pored navedenog, u anemijama zbog intravaskularne hemolize nalazi se još i 1. hemoglobinemija, 2. hemoglobinurija i 3. hemosiderinurija.
Uzroci hemoliznih anemija klasifikova-ni su u dve glavne grupe: 1. stečeni uzroci deluju na normalno formirane eritrocite i 2. kongenitalni uzroci dovode do abnormalnog formiranja eritrocita koji usled toga imaju skraćeni vek
