Adenovirusne infekcije
Virusi koji se obično nazivaju respiratornim obuhvataju više raznorodnih grupa virusa, ali je klinička slika bolesti koje izazivaju veoma slična. Etiološka potvrda bolesti zahteva virusološka ispitivanja, koja u kliničkoj praksi najčešće i nisu potrebna, zbog lake kliničke slike bolesti.
U respiratorne viruse spadaju: Adeno virusi, Parainiluenza virusi, Corona virusi. Respiratorni sinciciialni virus, Reovirusi i virusi Influenzae.
Adenovirusi imaju najveći klinički značaj kao izazivači akutnih infekcija respiratornog sistema, oka i gastrointestinalnoc trakta.
Humani adenovirusi pripadaju grupi DNK virusa. Oni imaju proteinski omotač- kapsulu složene strukture, koji se ponaša kao antigen, kao i proteine jezgra koji okružuju DNK.
Do sada je otkriveno 49 serotipova virusa, od kojih su mnogi identifikovani kao prouzrokovači određenjh sindroma kod ljudi.
Infekcije izazvane adeno- virusima mogu biti prisutne kod svakoga. Infekcija se prenosi kapljično ili kontaktom, a najčešće obolevaju školska deca. Primoinfekcija najčešće nastaje u prvoj deceniji života. Dokazano je da virus može ostati latentan u limfoepitelijaln om tkivu nazofarinksa (nosni deo ždrela). Gust smeštaj i iscrpljenost organizma doprinose širenju infekcije. Određeni tipovi virusa izazivaju pojedine kliničke manifestacije: tip 1,2,5 i 6 infekcije gornjih respiratornih puteva, tip 8 i 19 konjunktivitis, a 11 i 21 cistitis itd.
Kako se manifestuju adenovirusne infekcije?
Inkubacija iznosi oko 7 dana. Infekcija adenovirusima najčešće protiče asimptomatski.
Bolest se najčešće manifestuje kao feringitis ili traheitis kod dece, sa kijavicom i kašljem/ponekad i eksudativnim tonzilitisom, a mogu biti prisutne i sistemske manifestacije, kao sto su povišena temperatura i malaksalost. Bolest se može manifestovati kašljem, slično kao pertusis (pertusiformni sindrom) ili kao atipična pneumonija.
Faringokonjunktivalna groznica se javlja najčešće kod dece, u toku letnjih meseci i manifestuje se, pored povišene temperature, konjunk tivitisom, faringitisom, rinitisom i otokom limfnih čvorova na vratu. Infekcija najčešće nastaje posle kupanja u javnim bazenima.
Epidemični keratokonjunktivitis najčešće nastaje kod odraslih; bolest počinje naglo bilateralnim (obostranim) konjunktivitisom. a može nastati i uvećanje preaurikularnih limfnih čvorova. Potom biva zahvaćena i rožnjača, što dovodi do poremećaja vida.
Hemoragični cistitis je bolest dece i to češće dečaka. Kao što se iz imena vidi, karakteriše je pojava krvi u urinu, uz povišenu temperaturu i dizurične tegobe.
Meningitis i meningoencefalitis su ređe kliničke manifestacije bolesti. Meningitis spada u grupu meningitisa sa bistrom cerebrospinalnom tečnošću (serozni meningitisi). Kod imunokompromitovanih, bolesnika (AIDS, bolesnici sa transplantiranim organima, oboleli od malignih bolesti) mogu nastati i teške pneumonije, meningoencefalitis i hepatitis.
Kako se postavlja dijagnoza?
Dijagnoza se najčešće postavlja samo na osnovu kliničkih nalaza, a definitivna etiološka potvrda moguća je izolacijom virusa iz farinksa (ždrelo), sputuma (ispljuvak), konjunktive, stolice i urina. Serološka dijagnoza se, takođe, koristi za postavljanje dijagnoze i to dokazivanjem prisustva antitela imunofluorescentnim i drugim metodama (ELISA).
Lečenje
Primenjuje se simptomatska terapija (antipiretici, nadoknada tečnosti). Kod imunosuprimiranih bolesnika sa pneumonijom se može primeniti ribavirin, mada specifični antivirusni lek ne postoji.
