Cyclospora cayetavensis
C.cnyetanensis je široko rasprostranjena u svetu, a bolest je prvo opisana kod osoba koje su putovale u endemska područja (Južna Amerika i Azija).
Glavni put transmisije parazita je upotreba vode kontaminirane sporulišućim oocistama. Pošto se radi o hidričnim epidemijama, broj obolelih je po pravilu jako veliki.
Kod pacijenata sa AIDS-om je relativno ređi uzročnik proliva, verovatno zbog široke primene trimetoprim-sulfametoksazola u profilaktićke svrhe (posle preležane P.carinii pneumonije), na koji je C.cnyetanensis osetljiva.
Infestacijom je zahvaćeno tanko crevo i to pre svega gornji deo. Histološki nalaz je sličan onome kod kriptosporidijaze i tropskog sprua.
Klinička slika
Inkubacioni period je od 1-10 dana. Karakteristični su produženi prolivi bez krvi, uz gubitak apetita, zamaranje i gubitak telesne težine.
Oociste se stolicom izlučuju u proseku tokom više nedelja. Proliv se može javljati još neko vreme po prestanku izlučivanja oocista.
Kod pacijenata .sa AIDS-orn su opisani slučajevi akutnog akalkuloznog holescistita.
Dijagnoza
Dijagnoza se zasniva na nalasku oocista u stolici. Pošto lučenje oocista može biti intermitentno, mora se pregledati više uzoraka stolice.
U slučaju da je nalaz u stolici negativan, može se pregledati aspirat iz duodenuma i jejunuma, dobijen tokom endoskopskog pregleda, kao i bioptički uzorak sluznice tankog creva.
Terapija
Lečenje imunokompetentnih pacijenata se uspešno sprovodi trimetoprim-sulfametoksazolom Pacijenti alergični na sulfop rpeparate mogu se lečiti pirimetaminom ili paromomvcinom.
