Maligni tumori traheje
Neoplazme traheje (dušnika) su relativno retke promene koje predstavljaju oko 1% svih maligniteta. Ovi tumori mogu da budu primarni, ali i sekundarni, metastatski. Od svih primarnih tumora koji se nalaze na traheji, oko 80% su maligne prirode, a najčešće se javljaju adenokarcinomi i karcinomi pločasto-slojevitog epitela. U pitanju su tumori koji daju udaljene metastaze u limfne sudove i u koštano tkivo
Tačan uzrok nastanka ovih promena nije u potpunosti poznat, ali se pušenje navodi kao jedan od najčešće spominjanih faktora rizika. Takodje, spominju se i pojedine virusne infekcija, ali ovo nije definitivno dokazano.
Klasifikacija ovih tumora je Tx-ne može da bude procenjeno, T1-primarni tumor je manji od 2cm, T2-tumor traheje je veći od 2cm, T3-tumor se širi van traheje, ali ne infiltrira susedno tkivo i organe, T4-tumor se širi na susedne strukture, Nx-metasteze na linfnim čvorovima ne mogu da se procene, N0-ne postoje metastaze u limfnim čvorovima, N1-postoje metastaze u limfnim čvorovima, Mx-ne mogu da se procene udaljene metastaze, M0-ne postoje udaljene metastaze, M1-postoje udaljene metastaze.
Statistički podaci pokazuju da se tumori traheje javljaju otprilike na svakih miliom osoba. Kao što je već napomenuto, najveći broj ovih promena se maligni po svojoj prirodi. Incidenca ovih tumora je znatno niža nego incidenca endobronhijalnog, ili laringealnog karcinoma. Karcinom pluća se nalazi oko 100 puta češće nego tumori dušnika. Ovi tumori se nalaze oko tri puta češće kod osoba muškog pola, nego kod osoba ženskog pola. Najčešće se javljaju tokom četvrte i pete decenije života, mada se mogu javiti bilo kada tokom života.
Koji su simptomi i znaci malignih tumora traheje?
Najčešći simptomi i znaci ovih tumora su
- kašalj i osećaj otežanog disanja (dispneja)
- često se javlja stridor (osećaj šištanja i pištanja tokom disanja)
- može doči do pojave iskašljavanja krvi (hemoptizije)
- kod zapostavljenih slučajeva, dolazi do pojave otežanog gutanja (disfagija) i promuklosti
- moguća je pojava gušenja, plave prebojenosti kože i sluzokože (cijanoza), i gubitka svesti
- moguća je pojava ponovljenih zapaljenja pluća sa jedne, ili obe strane (pneumonije)
- malaksalost, gubitak apetita i telesne težine i adinamija su česte pojave
- često se javlja povišena telesna temperatura sa noćnim znojenjem
Kako se postavlja dijagnoza malignih tumora traheje?
Anamneza sa kliničkom slikom i objektivnim pregledom je dovoljna da se postavi sumnja na ovo stanje, ali je nekada do postavljanje dijagnoze potrebno da prodje dosta vremena, jer stanja mogu da liče na opstruktivne bolesti pluća i tako se tretiraju.
Endoskopski snimak traheje (posmatranje unutrašnjosti traheje posebnom sondom sa kamerom) je dovoljno za postavljanje dijagnoze, a omogućava i uzimanje biopsije tkiva za histopatološki pregled.
Rendgenski snimak grudnog koša može da pokaže potpuno normalno plućno tkivo.
Skener (kompjuterizovana tomografija) je veoma korisna, ali mogu da promaknu male promene. Nuklearna magnetna rezonanca ima sve veću primenu u postavljanju dijagnoze.
Kako se leče maligni tumori traheje?
Lečenje malignih tumora traheje je kombinovano i podrazumeva hirurški pristup i radijacionu terapiju.
Prognoza kod ovuh tumora zavisi od njegove vrste i od stadijuma bolesti. Generalno, adenokarcinomi imaju nešto lbolju prognozu, nego karcinom porekla pločasto-slojevitog epitela.
