Urinarne infekcije kod muškaraca, žena, dece, beba i trudnica (simptomi i lečenje)
Infekcije urinarnog trakta (urinarne infekcije) se, sa epidemiološkog aspekta, dele na vanbolničke i intrahospitalne (bolničke). Obe vrste infekcija mogu biti simptomatske ili asirmptomatske.
Vanbolničke urinarne infekcije češće su kod žena, naročito kod seksualno aktivnih osoba. Većina akutnih simptomatskih infekcija javlja se kod mladih žena, a veoma retko kod muškaraca mlađih od 50 godina. Asimptomatska baktenurija (prisustvo bakterija u urinu) je česta kod starijih muškaraca i žena naročito u trudnoći, čak i do 40-50% slušaieva.
Mnogo različitih mikroorganizama može uzrokovati urinarnu infekciju, ali daleko najčešće gram-negativni bacili. U oko 80% slučajeva akutnih infekcija, kod pacijenata bez prisustva urinarnog katetera, uroloških abnormalnosti ili kalkuloze (kamenci) uzrokovač je E. coli a zatim slede: Proteus, Klebsiella i Enterobacter sojevi. Pomenuti uzrokovači, uz Serratia i Pseudomonas sojeve, odgovorni su za rekurentne infekcije i infekcije koje su u vezi sa urološkim manipulacijama, prisustvom kalkulusa ili opstrukcije urinarnih vodova. Proteus spp., zbog produkcije ureaze i Klebsiella spp., zbog produkcije sluzi i polisaharida, predisponiraju formiranje konkremenata i češće se izoluju kod pacijenata sa kalkulozom.
Gram-pozitivne koke imaju manje značajnu uloguu u uzrokovanju urinarnih infekcija. Međutim, Staphylococcus saprophytics se izoluje kod 10-15% simptomatskih urinarnih infekcija kod mlađih žena. Enterokoke povremeno uzrokuju akutni nekomplikovani cistitis (zapaljenje mokraćne bešike), uglavnom kod žena. Nešto češće, enterokoke i S. aureus uzrokuju infekcije kod pacijenata sa kalkulozom ili prethodnim urološkim manipulacijama. Izolacija S. aureus iz urina može da ukaže i na prisustvo bakterijemije – urosepse.
Kod oko trećine žena sa dizurijom (bolno i otežano mokrenje) i učestalim mokrenjem urinokultura može biti sterilna ili broj bakterija u urinu nije klinički značajan. Oko 75% ovih žena ima piuriju (prisustvo leukocita u urinu), a ostalih 25% nema nalaz u urinu koji bi govorio o infekciji. Kod žena sa piurijom, može se izolovati do 1071 tipičnih uropatogena kao što su Escherichia colli, Staphylococcus saprophiticus, Klebsiella spp. ili Proteus spp. Verovatno da su ove bakterije i u ovom broju uzrokovači, s obzirom da dolazi do povoljnog odgovora na primenu odgovarajuće antibiotske terapije.
Kod ostalih žena sa piurijom, koje imaju negativnu urinokulturu, najčešći uzrokovači su: Chlamidia trachomatis, HSV (Herpes simplex)ili N. gonorrhoeae. Ovi uzrokovači su obično odgovorni za infekcije kod mlađih, seksualno aktivnih žena koje su nedavno promenile seksualnog partnera.
Ureaplasma ureahticum se često izoluje brisom uretre ili urinokulturom kod pacijenata sa dizurijom i učestalim mokrenjem, ali se može naći i kod pacijenata bez urinarnih simptoma. Ipak, ova bakterija je odgovorna u nekim slučajevima za nastanak uretritisa (zapaljenje uretre) i cistitisa. U. urealiticum i Mycoplasma homin is mogu se izolovati iz tkiva prostate i bubrega kod pacijenata sa akutnim prostatitisom i pijelonefritisom i verovatno su odgovorne za neke slučajeve ovih infekcija.
Adenovirusi uzrokuju akutni hemoragični cistitis kod dece i mlađih osoba, često epidemijski. Iako se mnogi drugi virusi mogu izolovati iz urina (npr. CMV-citomegalovirus), smatra se da oni ne uzrokuju urinarnu infekciju. Kod dijabetičara i pacijenata sa plasiranim urinarnim kateterom mogu se naći Candida sojevi i druge gljivice u urinu, a nekada one mogu dati i.znake simptomatske infekcije.
Urinarni trakt treba smatrati jednom anatomskom celinom, od uretre do bubrega. U većini slučajeva, bakterije preko uretre dospevaju u mokraćnu bešiku, a zatim se mogu preneti do bubrega Mali broj bakterija može da prodre, u mokraćnu bešiku, a proces koji to ubrzava je uretralna masaža u toku seksualnog odnosa. Da li će doći do pojave cistitisa, zavisi od različitih faktora, kao što su patogenost soja, veličina inokuluma, lokalni i sistemski imunski odgovor. U normalnim okolnostima, bakterije koje su dospele na ovaj način u mokraćnu bešiku brzo se odstrane mokrenjem ili, zbog antibakterijskih svojstava mokraće i mukoze mokraćne bešike, ne dovode do infekcije. Zbog velike koncentracije ureje i velike osmolalnosti, urin u bešici većine zdravih osoba inhibira ili ubija bakterije. Sekret prostate takođe ima antibakterijska svojsrva. Uloga amitela koja se lokalno produkuju još uvek nije potpuno jasna.
Hematogeno (širenje putem krviI) nastao pijelonefritis javlja se kod hroničnih bolesnika i onih na imunosupresivnoj terapiji. Metastatska stafilokokna ili kandidijalna infekcija bubrega može nastati u toku bakterijemije (prisustvo bakterija u krvi) ili fungemije (prisustvo gljivica u krvi), šireći se iz udaljenih fokusa infekcije – kostiju, kože, endotela i dr.
