Trovanje bnzodijazepinima

Benzodiazepini (BZD) ubrajaju se u gru­pu anksiolitika i zasigurno su najčešće pro­pisivani lekovi u svetskim okvirima.

U svim slučajevima trovanja lekovima, benzodiazepini, sami ili u kombinaciji sa drugim lekovima i/ili alkoholom, učestvu­ju sa blizu 60%. Razlog je svakako i zbog toga što su to najčešće propisivani lekovi zbog svoje anksiolitične efikasnosti, sigur­nosti primene i niske cene. 

Mehanizam toksičnog delovanja

Najveći broj simptoma i znakova u akutnom trovanju rezultat su sedativnog delovanja na CNS u kome ovi lekovi de-luju selektivno na polisinaptičke puteve stimulacijom inhibitornog dejstva neuro­transmitera GABA-e. Istovremeno, oslo­bođena GABA izaziva hiperpolarizaci-ju postsinaptičke membrane povećava­jući propustljivost za hlorni jon. Na taj način benzodijazepini povećavaju nivo GABA-e u mozgu, što je njihovo primar­no neurohemijsko delovanje. Čak i u vi­sokim dozama benzodijazepini nemaju veći efekat na respiratorni centar, ali u kombinaciji sa alkoholom i drugim psiho-farmacima mogu potencirati depresivno delovanje na respiraciju. Benzodiazepini imaju i antiholinergički efekat koji se is-poljava širokim zenicama, suvoćom usta i tahikardijom. 

Klinička slika

Kliničkom slikom dominiraju znaci se­dacije sa poremećajem svesti sve do nivoa kome, ataksija i dizartrija, hipotonija, hipo-refleksija, midrijaza i nistagmus. Medu kar­diocirkulatornim poremećajima tahikar-dija je najčešći znak. U EKG-u se mogu zapaziti različite smetnje u provođe­nju, AV blok I stepena, interventrikularne smetnje provođenja, pa i blok leve grane. Od metaboličkih poremećaja najčešće se registruje hipokalemija a opisan je i slučaj pseudohiperosmolarne kome bez ketoacidoze. 

Lečenje

Kao i kod ostalih trovanja lekovima, ukoliko prethodno nisu potrebne mere kardiopulmonalne reanimacije, treba ispra­ti želudac, dati aktivni ugalj i laksative, korigovati acidobazni i elektrolitski dis-balans. U slučajevima dubljeg poremećaja svesti (sopor, koma) i depresije disanja, sredstvo izbora je flumazenil, specifič­ni antagonist benzodiazepinskih receptora. Već posle jedne ampule od 0,5 mg bolesnik se obično budi iz kome, postaje svestan, odgovara adekvatno na postavljena pita­nja a disanje se normalizuje. Ukoliko ima potrebe doza se može ponoviti jer je po-luvreme eliminacije flumazenila mnogo kraće od benzodiazepina i često dolazi do resedacije.