Trovanje barbituratima
Kao sedativi – hipnotici, barbiturati, soli barbiturne kiseline, do sredine sedamdesetih, bili su vodeći uzrok smrti u trovanju lekovima. Na sreću, u mnogim indikacijama zamenili su ih mnogo bezbedniji ben-zodiazepini, pa je i broj umrlih od trovanja barbituratima izrazito smanjen i iznosi ispod 2%. Izračunate smrtne doze za pojedine barbiturate (kratko i srednje delujući: amobarbital, pentobarbital, butabarbital, sekobarbital) iznose 2 do 3 grama, odnosno 6 do 10 grama za dugodelujući fenobarbital.
Mehanizam toksičnog delovanja
Barbiturati su depresori CNS-a, što vero-vatno postižu preko potenciranja transmisije u sinapsi GABA-e u mozgu. Takode je zapaženo depresivno delovanje i na nora-drenergičku aktivnost. Centralna depresija respiracije je znak koji se viđa već u ranom stadijumu kome. Deluju depresivno na skeletnu, glatku i srčanu muskulaturu dovodeći do smanjenja kontraktilne funkcije srca, vazodilatacije i hipotenzije, kao i do paralize peristaltike.
Klinička slika Simptomi i znaci trovanja javljaju se vrlo brzo nakon ingestije (15-30 min.) i puna klinička slika ispoljava se tokom 2-4 sata. Javljaju se ataksija, dizartrija, nistagmus i konfuznost. Zatim nastaje poremećaj svesti od somnolencije do duboke kome sa gubitkom tetivnih refleksa. Zenice su u početku sužene ali se sa produbljivanjem kome i one šire. Depresija centra za disanje ma-nifestuje se sporim i površnim respiracija-ma koje se završavaju apnejom. Kardiva-skularne manifestacije posledica su depresivnog delovanja na kontraktilnost miokar-da i glatku muskulaturu krvnih sudova. Puls je slab i ubrzan, javlja se hipotenzija, cija-noza i na kraju šok. Izlučivanje mokraće se smanjuje ili potpuno prestaje. Edem mozga i/ili pluća je čest uzrok smrti. Prisutna je i hipotermija i specifične promene po koži koje se javljaju u vidu bula u komatoznih bolesnika, obično na mestima pritiska (glu-tealna regija), i posledica su epidermolize. Rabdomioliza takode nije retka, a acidoza je uvek prisutna.
Lečenje
Najvažnija terapijska mera je adekvatna ventilacija i korekcija acidobaznog disba-lansa infuzijama bikarbonata. Pored toga,
treba isprati želudac, dati aktivni ugalj i laksative (ugalj i laksative ponavljati na svakih 4 do 6 sati). Forsiranjem alkalne di-ureze (davanje infuzija bikarbonata) eliminise ove lekove iz sistema.
