Šta su mehaničke povrede disajnih puteva?
Mehaničke povrede disajnih puteva najčešće se odnose na traheju (glavni disajni put) i na bronhe (traheja se deli na ove puteve).
Različiti su uzroci nastanka ovih povreda. Najčešće su ubodi i udarci, pritisak teških tela na grudni koš i vrat, upucavanja, pokušaji vešanja, operativni postupci (traheostome i prilikom intubacije), dijagnostički postupci (bronhoskopija), ali i politraume prilikom saobraćajnih nesreća. Takodje, moguća su povrede prilikom jela i slučajnog udisanja čvrstih objekata.
To je potencijalno fatalno stanje, jer može biti ugroženo disanje i da nastane ugušenje, a postoji i realna opasnost od kasnijih infekcija i oštećenja plućnog tkiva.
Koji su simptomi i znaci mehaničkih povreda disajnih puteva?
Znaci i simptomi mogu biti prisutni i kod drugih bolesti i stanja plućnog sistema, a obuhvataju
- otežano disanje (dispneja)
- krvavi ispljuvak, ili pojava veće količine krvi u ispljuvku
- šištanje prilikom disanja (vizing)
- bol i neprijatan osećaj u grudima
- kašalj i nagon na povraćanje
- plavičasta prebojenost kože (cijanoza)
- pucketanje po kožom na dodir (potkožni emfizem), javlja se kod 75 posto povreda traheje
- ubrzano disanje (tahipneja)
- uznemirenost i anksioznost
Ovi simptomi mogu da budu veoma dramatični, a pravovremena dijagnoza je bitna, jer su ova stanja, ako se ne leče, često smrtonosna.
Kako se postavlja dijagnoza mehaničkih povreda disajnih puteva?
Dijagnoza se postavlja sa na osnovu kliničke slike i objektivnog pregleda lekara.
Rendgenski grudnog koša i vrata može da pokaže iskrivljenu poziciju traheje, ali i postojanje mehurića vazduha ispod kože.
Skener (kompjuterizovana tomografija) može da pokaže pravu dijagnozu u preko 80% slučajeva, ali se dijagnoza definitivno potvrdjuje samo bronhoskopijom koja podrazumeva snimanje unutrašnjosti disajnih puteva posebnom sondom sa kamerom.
Laboratorijske analize podrazumeva kompletnu krvnu sliku sa leukocitnom formulom, jer može postojati krvarenje kod ovih povreda.
Kako se leče povrede disajnih puteva?
Najbitnije je obezbediti nesmetan prolaz vazduha do pluća, što se može postići aspiracijom sadržaja i eventualnim zaustavljanjem krvarenja i plasiranjem endotrahealnog tubusa, ako to uslovi omogućavaju.
Antibiotici se daju po protokolu kako bi se sprečila pojava komplikacija u vidu infekcija, a hirurško lečenje podrazumeva niz operativnih tehnika (rade se kroz prilaz na grudnom košu i može se rekonstruisati traheja, a u obzir dolazi i formiranje veštačke traheje od sintetičkih materijala, načiniti debridman, zaustaviti krvarenje).
Operativno lečenje je u domenu lekara specijaliste grudne hirurgije.
Na žalost, odredjeni broj ovakvih pacijenata ima isuviše velike povrede, pa je smrtnost od ovih povreda oko 9%, a komplikacije su brojne (pneumotoraks, mediastinitis, empijemi i apscesi, sepsa…)
